Bestaat de andropauze of niet?

Over de andropauze wordt vaak nogal lacherig gedaan. Nochtans vallen mannen vroeg of laat evengoed ten prooi aan hun hormonen. Meer zelfs, een heleboel klachten én oplossingen zijn vergelijkbaar met de menopauze.

Inhoud:

De andropauze is de hormonale toestand wanneer het testosteron bij de man tot onder een bepaalde waarde zakt. Ongeveer hetzelfde verhaal dus als de menopauze bij de vrouw als de menstruatie wegvalt”, verduidelijkt androloog Benny Verheyden van de Antwerpse Mannenkliniek. “Alleen zijn de symptomen doorgaans minder duidelijk en verloopt het proces geleidelijker.

Verder is het belangrijkste verschil dat de menopauze bij vrouwen gemiddeld rond hun 51 à 52 jaar komt en dat de andropauze veel meer gespreid is in de tijd. Er zijn mannen die op hun veertigste met de eerste symptomen geconfronteerd worden, er zijn er die op hun 75ste nog altijd hoge testosteronwaarden hebben.

Deze waarden zijn enorm individueel bepaald. Zwarte mannen zullen er bijvoorbeeld sneller mee te maken krijgen dan blanke. Hetzelfde geldt voor mannen met kleine teelballen.”

Depressies en opvliegers

Natuurlijk is er bij mannen geen sprake van klachten als onregelmatige bloedingen, maar een grotere kans op osteoporose delen zij met de vrouwen. Verder ondergaat de samenstelling van het bloed veranderingen, zo stijgt bijvoorbeeld de aanwezigheid van cholesterol en kan bloedarmoede optreden. Omdat testosteron nodig is voor een goede werking van de hersenen, kan een tekort een depressie veroorzaken. Ook opvliegers zijn mogelijk.

“Zo’n warmte-opwellingen worden veroorzaakt door de ontregeling van de temperatuurregulatie in het lichaam en daar spelen hormonen een belangrijke rol in. Ook testosteron dus”, onder-streept dr. Verheyden. Toch zijn die opvliegers meestal niet de belangrijkste klacht van mannen met een dalende testosteronspiegel, wel de gevolgen ervan op hun seksleven.

Testosterontekort zorgt ervoor dat het mannenlichaam er wat vrouwelijker gaat uitzien: minder spieren, wat meer vet. Verder wordt het schaamhaar dunner en treden soms erectiestoornissen op. “Nogal wat mannen willen die dan oplossen met de bekende Viagrapillen”, verklaart dr. Verheyden. “Maar die hebben een bepaalde hoeveelheid testosteron nodig om hun werk te doen, dus helpen ze in die omstandigheden niet zo goed.”

Hormoonsubstitutie

Net zoals bij vrouwen een hormonenbehandeling soelaas kan brengen, kan ook bij mannen testosteron toegediend worden om de klachten van de andropauze te lijf te gaan. Dat werkt heel efficiënt: in geval van een depressie kan het resultaat al merkbaar zijn na een zestal weken. “Maar net zoals een tijd geleden bij vrouwen het geval was, is er nu ook hier nogal wat discussie over hormoonsubstitutie”, merkt dr. Verheyden op.

Prostaatkanker is zowat het equivalent van borstkanker bij vrouwen. De prostaat is een hormoongevoelige klier. Testosteron zal op zichzelf geen kanker veroorzaken, een aantal studies wijzen er zelfs op dat het hormoon zou kunnen beschermen tegen prostaatkanker. Mannen met lage testosteronwaarden zouden vaker af te rekenen krijgen met agressieve kankers, terwijl mannen met hoge waarden eerder trager groeiende, makkelijker behandelbare vormen zouden vertonen.

Wat er ook van zij, extra testosteron kan wel een al aanwezig gezwel doen groeien. Daar komt bij dat heel kleine gezwellen in de prostaat een stuk moeilijker opspoorbaar zijn dan een beginnende borstkanker. Met een PSA-test kan weliswaar in grote lijnen worden bepaald of er al dan niet sprake is van prostaatkanker, maar als de waarden van zo’n test zich in de grijze zone tussen 4 (geen probleem) en 10 (prostaatkanker) situeren, is het helemaal niet duidelijk of er mogelijk kankercellen aanwezig zijn. Zelfs een biopsie kan dan soms niet volledig uitsluitsel geven, want de kans bestaat dat een piepklein gezwelletje tussen de mazen van dat net glipt. Hoewel er artsen zijn die het in dergelijke onzekere omstandigheden onverantwoord vinden om met een testosteronkuur te starten, denkt dr. Verheyden daar anders over.

“In zo’n gevallen vind ik dat er wél testosteron kan toegediend worden, op voorwaarde echter dat de patiënt strikt opgevolgd wordt en om de drie maanden zijn PSA-waarden gemeten worden. Als die stijgen, weten we dat er dus hoogstwaarschijnlijk een minuscuul gezwelletje is. Het voordeel is dan dat we ook heel snel kunnen ingrijpen en dat is nu juist bij prostaatkanker vaak heel belangrijk. Op die manier kunnen soms ingrijpende operaties vermeden worden.”

Goed om te weten

  • Te veel alcohol nuttigen is sowieso niet goed, maar ook alcohol in verzorgingsproducten kunt u in de overgang beter zoveel mogelijk vermijden. Huid en haar worden immers al dunner en droger, alcohol droogt nog verder uit.
  • Vrouwen kunnen in een vervroegde menopauze terechtkomen na een medische behandeling, onder meer door het verwijderen van beide eierstokken of de vernietiging ervan door bestraling of chemotherapie. Indien enkel de baarmoeder verwijderd wordt, verdwijnt wel de menstruatie maar is er geen sprake van menopauze.
  • Wijzigingen in de menstruatie of genitale problemen worden niet altijd veroorzaakt door de menopauze. Raadpleeg dus uw arts als u iets abnormaals opmerkt.
  • Een zweetgeur kunt u tegengaan door oksels te ontharen, te wassen en goed droog te deppen. Vermijd dan synthetische kleding en het verbruik van stoffen die de zweetklieren stimuleren (zoals cafeïne).
  • Wie niet weet wat er juist aan de hand is, kan ook niet efficiënt ingrijpen. Praat dus vrijuit over uw klachten, emoties en bedenkingen. En dit zowel met uw huisarts als met uw partner.
  • Blijven bewegen, fysiek en mentaal, is cruciaal. Af en toe is daar wat zelfdiscipline voor nodig, maar de voldoening achteraf is des te groter.

Partner Content