Het belang van de juiste therapie bij chronische reuma

De afgelopen 20 jaar heeft zich een heuse revolutie afgetekend in de behandeling van chronische reumaziekten zoals artritis en spondyloartritis. Dankzij meer gesofisticeerde behandelingen (biofarmaca) kunnen zichtbare gewrichtsvervormingen voorkomen worden, maar heel wat onzichtbare letsels blijven vaak wel overeind. Bovendien is een levenslange behandeling nodig en kunnen ook deze therapieën bijwerkingen geven.

“Onzichtbare letsels zijn beperkingen die het gevolg zijn van de ziekte zoals vermoeidheid of pijnopstoten. Wie bijvoorbeeld een fysiek zware job heeft of in een ploegensysteem aan de slag is en getroffen wordt door reumatoïde artritis, kan het daardoor vaak lastig krijgen om zijn job vol te houden. Op hetzelfde niveau blijven presteren als voorheen is meestal onmogelijk omdat je energiepeil niet meer hetzelfde is”, verduidelijkt reumatoloog prof. Filip De Keyser. “Dat kan tot frustraties leiden, of onbegrip, want het is niet altijd evident om zo’n onzichtbare beperkingen aan je werkgever uit te leggen.”

Drie stappen therapie

Medicatie vormt een belangrijk onderdeel van de behandeling van chronische vormen van artritis en verloopt in stappen. “De aanvangstherapie is puur symptomatisch waarbij vooral aspirineachtige ontstekingsremmers worden gebruikt (NSAID) zoals ibuprofen. Die verhelpen de stramheid en werken pijnstillend maar ze hebben geen invloed op de onderliggende processen die betrokken zijn bij de gewrichtsschade. Bij acute opstoten en erge pijn, worden cortisonederivaten (prednisolone ea.) ingezet om hun sterk en snel werkend ontstekingsremmend effect. Maar omdat ze op lange termijn wel wat schadelijke neveneffecten genereren, worden ze zo kort mogelijk gebruikt.”

Tegelijkertijd met de cortisonebehandeling wordt bij bepaalde vormen van reuma zoals reumatoïde artritis of psoriasisreuma ook een basistherapie opgestart. “Daarbij worden preparaten zoals methotrexaat ingezet die niet alleen de klachten maar ook het onderliggende ontstekingsmechanisme aanpakken. Dit effect laat gewoonlijk meer dan 8 weken op zich wachten, waardoor het niet geschikt is bij een acute opstoot. Eens op kruissnelheid, volstaat dit voor meer dan de helft van de mensen die met dit medicijn worden behandeld. Methotrexaat wordt meestal gecombineerd met foliumzuur (een B-vitamine) om de veiligheid en goede tolerantie van de behandeling te verhogen.”

Biologicals

Bij ongeveer 3 op de 10 faalt de basistherapie en is er dus wat meer nodig. “Voor deze groep brengen de zogeheten ‘biologicals’ soelaas. Die innovatieve medicatie bestaat uit complexe moleculen die gericht inwerken op een bepaald biologisch doelwit. Op die manier vallen ze de ontstaansmechanismen van de auto-immuunaandoening op moleculair niveau aan. Maar ook dit is nog geen mirakeloplossing want niet elk biological werkt even efficiënt voor elke patiënt met een vorm van ontstekingsreuma. Het aanbod aan biologicals is de jongste jaren alsmaar aangegroeid waardoor steeds meer mensen een geschikte therapie met zo min mogelijk bijwerkingen kunnen krijgen. Maar nog lang niet bij iedereen kunnen we de ziekte in remissie doen gaan”, beklemtoont prof. De Keyser.