Edouard Vermeulen: ‘De vrouw bepaalt de elegantie, niet de kleding’

Veertig jaar geleden opende hij bij toeval Maison Natan. Van het een kwam het ander: Edouard Vermeulen kleedde de adel, inclusief koningin Mathilde. De zestiger geeft zich bloot...

Louizalaan 158 in Brussel. Edouard Vermeulen verwelkomt ons in zijn luxueuze boetiek. Het is hier dat de man uit Ieper zijn carrière als binnenhuisarchitect begon door decoratieve objecten in de inkomhal te presenteren, voordat hij zich op het pad van de mode begaf en de naam overnam van het vroegere couturehuis dat in dit herenhuis gevestigd was. We dwalen tussen de verfijnde outfits vooraleer we zijn kantoor bereiken. Met zijn kleine schetsjes, subtiel naar de zijkant van de tafel geschoven, vertelt hij over zijn wereld van elegantie.

40 jaar ontwerpen, hoe kijkt u daar op terug?

De decennia zijn razendsnel voorbijgegaan! Mode is heel dynamisch en de evolutie is frappant. Vroeger was er kleding voor drie verschillende generaties: 20- tot 30-jarigen, 30- tot 50-jarigen en 50- tot 70-jarigen. Nu overlappen de generaties elkaar. Ongelofelijk! Op 75-jarige leeftijd zat mijn grootmoeder er stilletjes bij, steeds in het zwart gekleed. Tegenwoordig is een vrouw van die leeftijd nog volop actief en kleedt ze zich als iemand die vijftien tot twintig jaar jonger is. De ongeschreven wet die vereiste dat je op een bepaalde leeftijd dit of dat droeg, is verdwenen.

En hoe is uw zaak geëvolueerd?

In veertig jaar tijd hebben we in onze ateliers onze paspoppen drie keer moeten aanpassen: de vrouw is rechter, langer en heeft minder heupen. Voorts werd dierenleer vervangen door cactusleer. Uit respect voor het dier, voor het milieu, maar – heel eerlijk – ook omdat leer te duur werd. We hebben jurken gemaakt van gerecycleerde plastic flessen, dat was leuk... Natan blijft in een nogal feestelijke nichecollectie, hoewel je bij ons natuurlijk ook een broek en een trui kunt kopen. Maar ik ga bijvoorbeeld geen eenvoudige jassen en regenjassen meer maken omdat er keuze te over is bij andere merken. Er moet een toegevoegde waarde zijn.

Wat betekent elegantie voor u?

De vrouw bepaalt de elegantie, niet de kleding. Elegantie zit hem in de zorg voor het kledingstuk, het accessoire, in het juiste moment om het te dragen. Ik zeg niet dat je altijd hoge hakken moet dragen, maar ik voel weinig voor sneakers en voor handtassen die een heel kantoor bevatten. Dat vind ik niet erg elegant...

Hoe zou u uw stijl omschrijven?

Zuiver, eigentijds, maar vooral vrouwelijk. Kleding draagt bij aan het welzijn, afhankelijk van de omstandigheden waarin we ons bevinden. De stijl is ook tijdloos, eenvoudig, minimalistisch. Bij ons geen bloemen en strikjes als dat niet nodig is. Je moet je kleding meerdere keren kunnen dragen.

Voelde u zich als kind al aangetrokken tot esthetiek?

Ik heb altijd van decoratie gehouden. Ik ben geboren in Ieper. Zestig jaar geleden waren modeboetieks alleen in de grote steden te vinden. Later vergezelde ik mijn moeder, mijn tante en mijn grootmoeder naar Rijsel om te gaan winkelen. Ik zette me neer en keek toe wanneer zij pasten. Mijn moeder hield ervan om elegant voor de dag te komen en dat is niet veranderd.

Je ouders waren brouwers. Jij hebt de traditie niet voortgezet...

Neen. Ik zag mezelf niet als brouwer... Mijn vader zei me dat het belangrijkste was om mijn roeping te vinden. Door richting decoratie te gaan, kreeg ik de kans om mijn studie te kiezen, want in die tijd deden we wat ons werd opgedragen. De brouwerij werd overgenomen door mijn neven. Maar het leek mijn vader wel leuk om samen, als familieproject, Ypra-bier nieuw leven in te blazen. Ik heb het design gemaakt. Het bier werd afgelopen voorjaar gelanceerd en doet het goed. Mijn vader stierf kort daarna, op 95-jarige leeftijd…

Als decorateur ontwerpt u de trouwjurk van uw schoonzus in samenwerking met het modehuis dat op hetzelfde adres gevestigd is, dat van Jacqueline Léonard, het voormalige Maison Paul Natan, dat zijn activiteiten stopzet. De jurk is een sensatie en leidt u naar het ontwerpen van kleding…

Ja, ik heb mijn eerste modeshow georganiseerd voor het goede doel. De aanwezigheid van koningin Paola, destijds nog prinses en meter van de vereniging, trok heel wat volk. Mensen vroegen naar mij en de volgende dag had ik klanten in de winkel.

Het begin van een lange geschiedenis met de koninklijke familie.

Inderdaad. Mijn mooiste herinnering is de creatie van de trouwjurk van prinses Mathilde in 1999. Een bron van trots en een mooi internationaal visitekaartje! Ik ben dankbaar dat ik de vorstenhuizen van Europa mag kleden, omdat het elegante vrouwen zijn die het prestige van een land belichamen. Onder hen Koningin Mathilde, Prinses Elisabeth, Prinses Claire, Koningin Paola, Koningin Máxima der Nederlanden, haar dochter Prinses Amalia, Groothertogin van Luxemburg Maria Teresa... Sommigen zouden liever Madonna of Rihanna kleden, maar ik volgde… een koninklijk pad!

Is er ook een keerzijde aan het kleden van gekroonde hoofden?

Sommigen zeggen dat ze niet gekleed willen zijn als Mathilde of geen royalisten zijn, enz. Maar goed, ik kleed niet alleen koninginnen: gekroonde hoofden vertegenwoordigen slechts 4% van wat wij ontwerpen. Sommige mensen denken dat je om hier binnen te komen een kroon op je hoofd moet dragen, maar nee! We hebben een zeer trouwe klantenkring, waarvan 90% Belg is.

Heeft u vrienden van koninklijken bloede?

Als Hofleverancier is het belangrijk om je klanten te kennen en te begrijpen, maar daar houdt het op. Natan is een dienstverlenend bedrijf: die dienstverlening moet maken dat de klant zich goed voelt, maar familiariteit wekt minachting, zei mijn grootmoeder steeds. Er wordt een zekere afstand bewaart uit discretie, niet uit pretentie.

En uw relatie met koningin Mathilde?

We zien elkaar al vijfentwintig jaar regelmatig, maar ik ken mijn plaats. Mijn doel? Bijdragen tot het goede imago van het Koninklijk Huis. Ik creëer als het ware bepaalde beelden... Meestal komt de koningin naar ons toe omdat we hier alle materiaal hebben, maar het gebeurt dat we voor 21 juli naar het koninklijk paleis gaan, wanneer de tijd dringt.

Wat vindt u van ‘de mode in de straat’?

Op de Expo 58 droegen de dames een tailleur, een handtas en handschoenen. Kijk nu eens rond op straat! Er is een absoluut gebrek aan elegantie, kleur…, mensen dragen om het even wat. De ‘sportieve’ kledij, de vormeloze broeken, de laagjeskleding, de voorkeur voor comfort.

Wat zal men in uw kleerkast nooit aantreffen?

Zwart! Ik draag steeds marineblauw omdat ik van soberheid houd. Een zachtere en dynamischere kleur dan zwart. In mijn kleerkast lijkt alles op elkaar. Deze uniformiteit maakt deel uit van mijn persoonlijkheid. Mensen verwachten van mij geen fantasietjes.

Wie is Edouard Vermeulen buiten zijn boetiek?

Ik woon alleen, soms heb ik daar spijt van, maar dankzij mijn werk heb ik een heel intens sociaal leven kunnen leiden. Mijn bedrijf is mijn familie! Passie en esthetiek leiden mijn dagen. Ik observeer wat mensen dragen op straat, in restaurants, in het theater, tijdens een liefdadigheids- of familiediner... Ik hou van wandelen, decoreren, tentoonstellingen bezoeken omdat kunst mode inspireert. Ik speel ook golf voor de natuur en om mijn hersenen een zuurstofboost te geven…

Naaien als hobby?

Nee, ik weet niet eens hoe ik een knoop moet aannaaien!

Om dit feestelijke 40-jarig jubileum af te sluiten, hebt u een boek uitgegeven dat gewijd is aan de wereld van Natan en liep er in Brussel een tentoonstelling. Heeft u nog plannen?

Onlangs belde Stéphane Bern mij om te zeggen dat de vrouw van president Macron mij graag wilde ontmoeten. En ik zou ook nog steeds gekroonde hoofden willen kleden in andere landen zoals Denemarken of Jordanië, een boetiek willen openen in Madrid, meer internationaal willen werken…

Misschien een herencollectie lanceren?

Nee nooit! Dat interesseert mij niet. Mannen kunnen alles wat ze willen al vinden en herenmode is heel jong, heel streetwear. Er is minder creativiteit mogelijk dan bij vrouwen. We gaan geen pak met zes mouwen maken!