Kan je kort haar hebben en een vrouw zijn?

Anne Vanderdonckt observeert de maatschappij, haar evoluties, haar vooruitgang, haar inconsistenties. Ze deelt met u haar twijfels, haar vragen, haar enthousiasme. En als ze ergens de draak mee steekt, dan is het met zichzelf.

In december was het overal voorpaginanieuws: Miss France 2024 heeft kort haar. En op de koop toe kastanjebruin. Niet blond. Met haar 20 jaar eist deze ravissante jonge vrouw uit Pas-de-Calais – die hard werd bekritiseerd – haar donkere bob op als een teken van ‘diversiteit bij vrouwen’. Sinds schoonheidswedstrijden zich niet meer als dusdanig durven outen, worden de kandidaten geacht een boodschap uit te dragen. Die van Eve Gilles is ‘opkomen voor de waarden van sterke vrouwen’. Kort haar, lang geheugen. Een soort van terechte tegenpool van wat brave mensen in de sixties zeiden: lang haar, kort geheugen.

Maar alle gekheid op een stokje, je kan je afvragen hoe dit nog een issue kan zijn nu het einde van het eerste kwart van de 21ste eeuw in zicht is. Hoe kunnen kranten dit non-event becommentariëren met ‘ze heeft het gedurfd’. Gedurfd? De eerste garçonnes uit de roaring twenties, die hebben het gedurfd. Zij hebben het establishment tegen de schenen geschopt, althans voor een tijdje. Voortaan is het toegelaten dat een miss getrouwd is, een kind heeft, transgender is, tattoos heeft en verschillende diploma’s, zeer oud mag zijn (pakweg 27 jaar)… maar kort haar, daar was nog niet over nagedacht. Je kan niet aan alles denken.

Laten we een sprong in de tijd maken. En als onze knappe miss nu eens 50 of 60 jaar was? Of meer. Zelfs iets minder. Dan zou, om het op te nemen voor sterke vrouwen, het omgekeerde opzien baren: lang haar hebben. Want zeg nu zelf, een zekere maturiteit zorgt al eens voor haarperikelen, die dan worden opgelost met ‘knip het een beetje korter (n.v.d.r. volgens het metrisch stelsel van de kappers), dan valt het minder op’. Hoe dan ook, ‘een korte haarsnit vult beter het aangezicht, dat in tegenstelling tot de rest van het lichaam, smaller wordt en getekend wordt door de voortschrijdende leeftijd’. ‘Het vraagt heel wat werk om mooi te zijn met lang haar als je geen 20 meer bent’, verklapt een sterrenkapster (die wellicht Diana, 51 jaar en ons model deze maand, niet heeft gezien).

Als de Miss 50 of 60 jaar was, zou haar statement erin bestaan lang haar te hebben.

Maar er is vooral dat vooroordeel dat standhoudt: lang haar op 50, dat gaat niet meer, daar is het niet langer de leeftijd voor. Een vooropgezet idee dat, als een onafscheidelijk duo, hand in hand gaat met dat andere cliché: verleiding heeft een vervaldatum. Want in het collectieve onderbewustzijn is lang haar ontegensprekelijk gelinkt aan vrouwelijkheid. Toch merk je vandaag dat meer en meer 50+-vrouwen niet langer zwichten voor dictaten over lang haar. Lang haar dat een wezenlijk onderdeel van hen is, een soort signatuur. Sommigen laten het zelfs grijs worden. Lang grijs haar, echt?! Jawel! Dit ben ik en ik ben er fier op, claimen ze. Dat afzweren om in het gareel te lopen, neen dank u! Om dezelfde maar dan tegengestelde reden als de jonge Miss France en haar kort haar, krijgen deze mature vrouwen veel haatberichten over zich heen.

De maatschappelijke vooruitgang is niet om je haar kort maar lang te kunnen dragen. Zonder commentaar. En dat is geen detail, noch een futiliteit.