Pillen als noodkreet

Een man komt thuis van een wandeling met de hond. Zijn vrouw zou ondertussen het eten klaarmaken, maar in de keuken is ze niet. Hij roept haar naam, maar er komt geen reactie. Uiteindelijk treft hij haar aan in de slaapkamer. Ze ligt op bed. Ze snurkt. Vreemd, dat doet ze nooit, denkt de man. Hij schudt haar wakker, tenminste dat probeert hij. Dan ziet hij medicatie liggen op haar nachtkastje. Het zijn haar medicijnen tegen de rugpijn waarmee ze al langer kampt. De blisters zijn leeg. Met een schok realiseert de man zich wat er is gebeurd. Wat zijn vrouw gedaan heeft.

Inmiddels ligt de dame in een ziekenhuisbed. Ze slaapt, vredig, alsof er niets gebeurd is. Haar ademhaling is nog aan de trage kant, maar de kritieke fase is voorbij. Via een infuus krijgt ze medicatie die het effect neutraliseert van de pijnstillers die ze in veel te hoge dosissen heeft ingenomen. Ik sta naast haar bed en hou de lege blisters in mijn hand. Oxycodon heet het middel, dat ik maar al te goed ken. Het is een morfineachtige pijnstiller die in het ziekenhuis veelvuldig wordt gebruikt bij patiënten die net een operatie hebben ondergaan of bij mensen die onhoudbare kankerpijn hebben. Maar de voorbije jaren wordt het middel meer en meer thuis gebruikt, ook voor andere oorzaken van pijn. Pijn die niet door een recente operatie of door kanker veroorzaakt wordt. Chronische rugpijn bijvoorbeeld.

Ik raak in gesprek met haar echtgenoot en vertel hem over de gevaren van morfineachtige middelen. Over de afhankelijkheid die ze veroorzaken. Over de opioïdencrisis in de Verenigde Staten, waar miljoenen mensen verslaafd zijn aan legale geneesmiddelen zoals oxycodon, tramadol en fentanyl, en waarbij jaarlijks duizenden mensen aan een overdosis overlijden. Dat we dit soort problemen de voorbije jaren ook in Europa zien, weliswaar niet in zo’n proporties, maar dat dit toch een evolutie is die we in de gaten moeten houden.

Maar de man luistert maar half. Hij kijkt bezorgd naar zijn slapende vrouw. Voor hem is het probleem van verslaving aan pijnstillers slechts bijzaak. Hij heeft gelijk, denk ik: deze man heeft geen boodschap aan een les farmacologie of epidemiologie. Waar het hem om gaat is waarom zijn vrouw bewust een dodelijke hoeveelheid pillen heeft ingenomen, waarom ze ‘weg’ wilde zijn, en misschien wel uit het leven wilde stappen. Ik zeg hem dat een psychiater met haar komt praten, als ze weer helder is. Maar ook dat lijkt de man niet erg te interesseren. Wat hij wil is zelf met haar praten.