Het Engeland van de Queen

Ze is een van de meest fascinerende vorsten ter wereld: koningin Elizabeth van Engeland. Net 90 is ze geworden, maar de Britten zijn nog lang niet op haar uitgekeken. Kan je de Queen een beetje leren kennen wanneer je naar Engeland reist? Misschien wel beter dan je denkt.

Een koninklijke tocht start in Londen. De hoofdstad ademt royale geschiedenis. Alle vorstelijke huwelijken vonden hier plaats en de hele familie heeft er een residentie. Voor William en Kate is dat Kensington Palace in Hyde Park, Charles en Camilla verblijven in Clarence House, nabij Trafalgar. Maar wij zijn hier voor de Queen. En haar plek is Buckingham Palace.

Pracht en praal van Buckingham

Om in de juiste sfeer te komen, vatten we om 11.30 u. post bij Buckingham Palace voor de wissel van de wacht. Een klassieker die meteen duidelijk maakt waar de Britse monarchie om draait: pracht en praal en traditie. Elke dag op precies dezelfde tijd worden de straten rond Saint James’s Park bijna een uur afgesloten voor het verkeer. Een aanzienlijk veiligheidskorps leidt alles in goede banen. Ik ben onder de indruk. Dit moet een fortuin kosten! Maar het loont, want het is drummen bij de paleishekken. Honderden mensen vergapen zich aan de Household Cavalry. “Elke dag weer komen toeristen dit zien”, zegt onze gids Fiona. “De Queen is een unique selling point.”

Buckingham is zowel de verblijfplaats als de werkplek van de Queen. In het weekend trekt ze naar Windsor. Wanneer ze in augustus en september op Balmoral in Schotland vertoeft, worden de State Rooms in Buckingham opengesteld. Ze dienen voor officiële ontvangsten. Deze zomer moet je er zeker de garderobe van de Queen gaan bekijken. Fashioning a Reign: 90 years of Style from the queens wardrobe wordt dé zomertentoonstelling. Ze belicht hoe de vorstin Britse designers ondersteunde en een eigen stijl ontwikkelde. Het jaar door kan je de kunstcollectie in de Queens Gallery en The Royal Mews, de koninklijke stallen, bezoeken. Hier staat de gouden koets die sinds 1821 gebruikt wordt bij elke kroning.

Favoriete verblijfplaats Windsor

Als je de Britse monarchie wil leren kennen, is een bezoek aan Windsor, op drie kwartier rijden van Londen, een must. “Dit is de favoriete verblijfplaats van de Queen, hier is ze elk weekend”, vertelt visitor manager Julia Wythe. De State Flag hangt uit. Dat betekent dat ze er is. Anders wappert de Union Jack boven het 11deeeuwse kasteel, het oudste nog bewoonde ter wereld. “Eigenlijk kom je best tussen oktober en maart, dan kan je de privéappartementen van George IV zien en krijg je meer voor je geld”, lacht ze. Nu de koningin er is, kunnen we enkel de indrukwekkende zalen bezoeken die gebruikt worden voor officiële gelegenheden. Honi soit qui mal y pense (wee hij die er kwaad van denkt), de leuze van de Orde van de Kousenband, de oudste Europese ridderorde, prijkt op wandtapijten en deurposten. Wanneer we naar buiten lopen bij King John’s Tower Entrance botsen we op een hek. Kijk, wijst Julia, daar is het privéappartement van de Queen. Ik tuur in de verte. Het hek staat net ver genoeg open om indiscrete blikken te vermijden. Julia is blij met de koninklijke aanwezigheid. “Van de 37 miljoen toeristen die elk jaar naar Engeland komen, bezoeken er 7 miljoen Windsor. Met dank aan Her Majesty.”

Bij de voet van het kasteel troont ze ons mee naar de Guildhall, het stadhuis. Ze toont ons een klein, muf zaaltje... “Hier trouwde prins Charles op 9 april 2005 met zijn Camilla. Een bewuste keuze. Door de controverse rond zijn huwelijk wilde hij het kleinschalig houden.” Of Camilla ooit koningin wordt? “I’m sure she will!“, klinkt het.

Kerst op Sandringham

De Britse koninklijke familie kan beschikken over nogal wat landhuizen en kastelen. Sommige zijn officiële residenties, andere privé. Haast allemaal worden ze tijdelijk of gedeeltelijk opengesteld voor het publiek. We moeten kiezen en zetten koers richting San-dringham, anderhalf uur sporen van Londen.

Echt royalty-fans weten het: dit is de plek waar de koninklijke familie verzamelt voor de kerstlunch. In het kleine Mary Magdalenekerkje, net buiten het landgoed, wonen ze de kerstviering bij. Ze gaan te voet en dat levert elk jaar weer mooie plaatjes op. Maar ook op gewone zondagochtenden in de winter komt de koningin hier naar de kerk, vertelt Helen Walch, manager op Sandringham. De grootste kans om haar een keer te zien heb je dus hier. In het kerkje werd trouwens prinses Charlotte, dochter van William en Kate, gedoopt. William wilde het zo. Het stel heeft zijn hoofdverblijfplaats in Norfolk, niet zo ver van Sandringham. Voor het doopsel werd speciaal de koninklijke doopvont uit de Tower in Londen overgebracht.

Sandringham House is privé-eigendom van de koninklijke familie, die het in 1862 verwierf. De Queen is er telkens van begin december tot exact 6 februari, de dag dat haar vader George VI er overleed. Tussen Pasen en oktober is het landhuis te bezoeken. “Enkel de slaapkamers en de keukens blijven dicht, té privé”, zegt Walch, “maar de leefruimten en de eetkamer kan je zien ongeveer zoals de koninklijke familie ze gebruikt. In november halen we de touwen en rode lopers weg, hooguit verschuiven we enkele meubels en het huis kan worden klaargemaakt voor de Queen”, legt ze uit. “Ik ga er niet flauw over doen, met de inkomgelden wordt Sandringham onderhouden.”

Sandringham heeft nog altijd een staf van meer dan 200 mensen. De gidsen zijn erg spraakzaam, ze vertellen waar de kerstbomen staan (22 in totaal) en wat de favoriete stoel van de Queen Mum was. Op de schrijftafels en dressoirs prijken veel familiefoto’s. De tafel in de eetkamer is gedekt alsof het gezelschap er elk moment kan aankomen. Op het menu van het laatste kerstfeest: gevulde kalkoen met spruitjes, worteltjes en gebakken aardappelen. Als dessert: kerstpudding.

De kruidenier van de koningin

Wat is onmisbaar voor een negentigjarige Engelse koningin? Tea and biscuits natuurlijk! En die blijkt ze te halen bij het oerbritse Fortnum and Mason. De department store uit 1707 is de oudste van Londen. Zijn officiële titel The Queen’s Grocer, de kruidenier van de koningin, is wel erg bescheiden voor deze poshy zaak aan Picadilly, met kenmerkende zeegroene kleur. Het bekendst is F&M voor zijn uitstekende voeding: je kan er terecht voor de lunch en uiteraard Engelse afternoon tea. De etalages zijn al even beroemd als die van Harrod’s en op het gelijkvloers vind je een selectie exquise koekjes, thee en koffie in de meest prachtige doosjes. Een draaiende carrousel met koekjes? Bij Fortnum and Mason hebben ze het. Manager Charlotte Alexander toont ons de Royal Blend, de theeselectie die naar Buckingham Palace gaat. Zelf ontdek ik biologische koekjes uit Highgrove. Is dat niet waar prins Charles woont? Inderdaad, F&M is afnemer van de bioboerderij op het landgoed van de kroonprins. Ook het rundsvlees in de food hall komt uit Highgrove.

Wandel in F&M rond om het Britse upper class-gevoel te krijgen en vergeet de beautyafdeling niet. Daar zal je ze meteen herkennen: de handtassen van Launer waar Elizabeth II bij zweert. Ze worden stuk voor stuk gemaakt in de UK en voor goed 1.500 pond heb je er een. Ze bestaan in zwart lakleder, zoals de koningin ze verkiest, en in modieuzere kleuren. Ik open even een zwart exemplaar. Ze lijkt niet zo praktisch. Maar een koningin hoeft vast niet zo veel bij zich te hebben. Toch?

Op consultatie bij Floris

Net om de hoek, in Jermyn Street, bevindt zich een kleine, wat ouderwetse parfumerie. Hier moeten we zijn voor hét parfum van Her Majesty the Queen. Edward Floris, de negende generatie die de parfumzaak uitbaat, neemt ons mee naar een donker zaaltje achter de winkel. Het is volgestouwd met glazen flesjes en dikke boeken. Achter de mahoniehouten tafel zit Nicolas Pozzani. Nee, geen oude man in stofjas, maar een verschijning van hooguit dertig. Hij ontwikkelt persoonlijke parfums. Je komt bij hem op consultatie en hij maakt je eigenste geur. Dat kan soms twee jaar in beslag nemen, vertelt hij. Het parfum van de Queen?, proberen we. Dat is geheim, grijpt Edward in. “Ze heeft geen persoonlijk parfum. Ze koos gewoon één van de 25 die we in de winkel hebben.” Eau de cologne, rozenwater?, gokken we. Maar de hofleverancier houdt de lippen stijf op mekaar.

Het bed van Kate

Het somptueus gedecoreerde vijfsterrenhotel The Goring toont prominent zijn Royal Warrant, het kenteken van hofleverancier. Het is het enige vijfsterrenhotel in Londen dat in handen is van een familie, nu de vierde generatie, en al die tijd was het populair bij koninklijke gasten. “Ik denk dat het te maken heeft met onze discretie”, zegt manager Andrew Wall. “En met het feit dat we zo dicht bij Buckingham Palace liggen.” Kate Middleton bracht er in 2011 de nacht voor haar huwelijk met prins William door. Enthousiast neemt Andrew ons mee naar de Royal Suite. “Hier heeft ze toen geslapen”, en hij wijst naar een met satijnen lakens opgemaakt hemelbed. “Neem maar een foto!” Zijn enthousiasme wint het duidelijk van de discretie en ik schrik. Maar het is natuurlijk fascinerend te zien waar de vrouw die de op één na volgende of de volgende – wie zal het zeggen – koningin van Engeland wordt, wellicht de meest onrustige nacht van haar leven heeft doorgebracht. Klik.

ANN HEYLENS