Allergiemiddel blijkt effectief bij prikkelbaredarmsyndroom

Hoopvol nieuws voor patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom. Een nieuwe studie waaraan onderzoekers van UZ Leuven deelnamen kon aantonen dat het allergiemiddel ebastine ook klachten van prikkelbaredarm kan bestrijden. Dat opent mogelijkheden voor nieuwe behandelingen.

Ongeveer 1 op de 10 mensen heeft af te rekenen met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Dat is daarmee een van de meest voorkomende maagdarmaandoeningen waarvoor amper doeltreffende behandelingen voorhanden zijn. Bij deze chronische ziekte ondervinden patiënten meestal na het eten van bepaalde voedingsmiddelen last van buikpijn en andere klachten zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree. De beschikbare behandelingen zijn vaak teleurstellend en hebben weinig effect op de intensiteit van de pijn, waardoor de aandoening een grote impact heeft op de levenskwaliteit. Daarom is er een grote nood aan nieuwe medicatie die vooral een pijnstillende werking heeft ter hoogte van de darmen. Tot voor kort waren er maar weinig vorderingen op dat gebied, in de eerste plaats omdat het tot enkele jaren terug onduidelijk was hoe de buikklachten precies ontstaan.

Beter dan placebo-effect

Bij een nieuwe studie die gecoördineerd werd door UZ Leuven in samenwerking met zeven andere Belgische en Nederlandse ziekenhuizen, werden 202 patiënten met PDS gedurende twaalf weken behandeld met ofwel een placebo ofwel ebastine, een gekend geneesmiddel tegen hooikoorts. Daaruit bleek dat het allergiemedicijn veelbelovend is: een deel van de patiënten dat ebastine kreeg, had na zes tot acht weken opmerkelijk minder klachten. De studie, die liep tot eind 2022, biedt nieuwe perspectieven om de kwaliteit van leven van een grote groep patiënten te verbeteren. “Voor vele patiënten is dit een belangrijk lichtpunt. Niet alleen geeft dit een verklaring voor hun klachten, deze resultaten geven ook vooruitzicht op nieuwe en effectievere medicatie zonder ernstige bijwerkingen om hun klachten te verbeteren,” aldus prof. dr. Guy Boeckxstaens, gastro-enteroloog in UZ Leuven en hoofdonderzoeker. De studie werd gevoerd met de standaarddosis ebastine, 20 mg. Een pilootstudie in 2023 met een hogere dosis ebastine toonde echter nog betere resultaten aan. Om die vaststelling verder te onderzoeken, startte het onderzoeksteam ondertussen met een nieuwe studie.

Vergelijkbaar mechanisme

In 2021 ontdekte de groep van professor Boeckxstaens dat PDS-patiënten klachten ontwikkelen door een lokale afweerreactie in de darm tegen bepaalde voedingsstoffen. Mestcellen, een soort ontstekingscellen, stellen in de darm de stof histamine vrij na inname van bepaalde voedingsstoffen. Deze histamine stimuleert vervolgens pijnvezels en zorgt uiteindelijk voor de gekende symptomen. Dit mechanisme is zeer sterk vergelijkbaar met wat zich afspeelt bij allergische reacties zoals hooikoorts.