Vanwaar komt de vermoeidheid bij chronische darmziekten?

Aanhoudende fysieke vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij wie getroffen is door een chronische inflammatoire darmziekte (IBD) zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Vaak is het lastig om exact te achterhalen wat deze klacht veroorzaakt. Verschillende factoren kunnen hierbij immers een rol spelen.

Ongeveer de helft van de patiënten met een chronische darmaandoening krijgt af te rekenen met ernstige vermoeidheid. Met deze klacht botsen ze vaak ook op onbegrip bij de omgeving. Verschillende fenomenen kunnen de vermoeidheid in de hand werken.

Actieve ziekte

Opstoten van de ziekte gaan vaak gepaard met vermoeidheid omdat je lichaam dan alle energie nodig heeft om de ontstekingen te bestrijden. Wanneer de ziekte erg actief is wordt ook de slaap vaak verstoord onder meer doordat mensen ’s nachts moeten opstaan voor toiletbezoek. Doorgaans neemt de vermoeidheid nadien ook weer af van zodra de ziekte weer in een rustfase beland. Maar bij sommigen kan de vermoeidheid toch nog een poos blijven aanhouden.

Tekorten

Bij ernstige vermoeidheidsklachten gebeurt er best ook altijd een onderzoek naar mogelijke bloedarmoede en vitaminetekorten. Vooral ijzer en vitamine B12 moeten gecontroleerd worden. Bij te lage waarden kan dat behandeld worden via ijzertabletten- of infusen of injecties met vitamine B12. Ook een gebrek aan vitamine D komt regelmatig voor en kan gelinkt zijn aan vermoeidheid.

Andere aandoeningen

Naast een chronische darmziekte, is er bij sommigen ook nog een andere (chronische) aandoening in het spel zoals een te snel of te traag werkende schildklier of diabetes. Bij aanhoudende vermoeidheid zal dit worden onderzocht. Zijn die ziekten al eerder gedetecteerd dan kan worden nagegaan of ze wel voldoende onder controle zijn.

Bijwerkingen van medicijnen

Ernstige vermoeidheid is een bijwerking die bij sommige medicatie kan optreden. Die medicatie helpt dan wel om de ziekte onder controle te houden maar heeft als neveneffect dat je je toch uitgeput voelt. Als het vermoeden bestaat dat de vermoeidheid hieraan gelinkt is, is het vaak nodig om onder begeleiding van je arts tijdelijk met dat middel te stoppen, de ziekte goed op te volgen en vervolgens na te gaan of de vermoeidheid al dan niet afneemt.

Verslavingen

Van roken is algemeen bekend dat het een bijzonder nefaste invloed heeft op het verloop van chronische darmziekten. Ook een ongezonde levensstijl en andere verslavingen zoals aan alcohol of drugs kunnen een grote rol spelen bij vermoeidheidsklachten.

Angst en depressie

Chronische aandoeningen aanvaarden en je leven erop afstemmen is niet voor iedereen evident. Dat aanvaardingsproces kan emotionele en psychische moeilijkheden geven. Ook angst en depressie kunnen opduiken en vermoeidheid in de hand werken. Wie hiermee te kampen heeft, zoekt best professionele hulp om dit aan te pakken en te behandelen.

Geen medicijn

Er bestaat geen geneesmiddel dat ernstige vermoeidheid aanpakt. Dat komt doordat wetenschappers nog steeds niet goed begrijpen hoe deze vermoeidheid exact tot stand komt. Toch betekent dit niet je volledig machteloos bent. Er zijn wel zaken die je zelf kan doen om de kans op vermoeidheid zoveel mogelijk in te perken zoals een gezonde levensstijl nastreven met voldoende beweging, gezonde voeding, structuur en de nodige rust- en slaap.

Houdt de vermoeidheid aan, dan is het ook belangrijk om hierover open te praten met je omgeving en je arts. Op die manier kunnen zij rekening hiermee houden. Meer begrip lost de vermoeidheid niet op maar kan ze wel draaglijker maken.