Erfbelasting voor langstlevende partner en kinderen
In de Vlaamse startnota staat dat de langstlevende partner en de kinderen tot 18 jaar geen erfbelasting zouden moeten betalen. Wat is de situatie vandaag?
De regels van het erfrecht zijn federaal. Maar de belasting die we op erfenissen betalen is gewestelijke materie. We hebben nog geen nieuwe regeringen, noch federaal, noch regionaal. Maar de Vlaamse startnota is intussen een feit. Die bevat een aantal mogelijke aanpassingen, waaronder een wijziging van de erfbelasting voor de langstlevende partner en kinderen tot 18 jaar.
Hoe erven zij vandaag?
De tarieven in rechte lijn van de Vlaamse erfbelasting zijn: 3% tot 50.000 euro, 9% tussen 50.000,01 en 250.000 euro en 27% boven 250.000,01 euro.
In Vlaanderen wordt de erfenis in de rechte lijn (tussen ouders, kinderen, kleinkinderen en langstlevende partner) gesplitst in een roerend en een onroerend deel. Pas daarna worden de tarieven toegepast. Zo kunnen de erfgenamen twee maal van het laagste tarief genieten.
De langstlevende partner geniet al sinds 2007 een vrijstelling van erfbelasting op zijn deel van de gezinswoning (niet voor een tweede verblijf). Deze vrijstelling geldt niet alleen voor gehuwden, maar ook voor wettelijk en feitelijk samenwonenden. Feitelijk samenwonenden moeten wel gedurende 3 jaar hebben samengewoond en een gemeenschappelijke huishouding hebben gevoerd. Dankzij de vrijstelling wordt vermeden dat de overlevende partner het huis moet verkopen omdat hij de erfbelasting niet kan betalen.
Is het koppel gehuwd, heeft het kinderen en hebben ze geen huwelijkscontract gemaakt waarin ze elkaar meer geven dan wat de wet vooropstelt, dan erft de langstlevende partner het vruchtgebruik van de nalatenschap en de kinderen de naakte eigendom. De vrijstelling van de erfbelasting op de gezinswoning slaat dus op het stuk vruchtgebruik. De kinderen betalen nog altijd erfbelasting op de naakte eigendom. Is er wel een huwelijkscontract waarin de partners elkaar een ruimer erfrecht toekennen (en wordt het erfrecht van de kinderen uitgesteld), dan is mogelijk de hele gezinswoning vrijgesteld.
In 2018 kwam er een extra vrijstelling voor de langstlevende partner in Vlaanderen. Sindsdien heeft hij/zij recht op een abattement of voetvrijstelling van 50.000 euro in de categorie roerend. Dit betekent dat, als het netto roerend erfdeel van de langstlevende partner niet meer bedraagt dan ? 50.000, de categorie roerend volledig van de erfbelasting is vrijgesteld. Bedraagt het netto roerend erfdeel van de langstlevende partner meer dan ? 50.000, dan gelden tarieven van 9% (tot 250.000 euro) en 27% (boven 250.000 euro).
In de Vlaamse startnota staat een uitbreiding van de vrijstelling. De langstlevende echtgenoot, wettelijk samenwonende partner en de inwonende kinderen tot 18 jaar zouden geen erfbelasting meer betalen. Het ‘kerngezin‘ zou dus gespaard worden van belasting als de eerste ouder overlijdt. Maar dit wil niet zeggen dat er helemaal geen belasting wordt betaald. Want als ook de tweede ouder wegvalt betalen de kinderen wel erfbelasting.
Of dit er komt en welke gevolgen de maatregel precies zal hebben op het totale plaatje aan erfenisrechten, dat is nog afwachten...