Het nut van de zorgvolmacht

In een persbericht liet de Federatie van het notariaat weten dat het aantal zorgvolmachten nog altijd stijgt. Waarvoor dient het, maar ook: wat kan je ermee vermijden?

Op 15 maart 2020 waren er door de notarissen in de vijf Vlaamse provincies 147.125 zorgvolmachten geregistreerd. Je vermogen en je zorg beschermen op het moment dat je zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen, dat is het doel van de zorgvolmacht. Je bepaalt als volmachtgever zelf hoe ver je daar in gaat. Bijvoorbeeld: mag degene die volmacht krijgt schenkingen doen, de gezinswoning verkopen,... Dat laatste is wel belangrijk tussen partners. Stel dat een van beiden in coma zou raken of onbekwaam zou worden. Om de gezinswoning te verkopen is de toestemming van beide partners nodig. Met een zorgvolmacht kan je ervoor zorgen dat jouw partner de gezinswoning kan verkopen als jij niet mee kan beslissen. Zo niet wordt er een bewindvoerder aangesteld, wat veel omslachtiger is.

Wilsbekwaam

De zorgvolmacht is ook de enige vorm van volmacht die kan blijven doorlopen als de persoon wilsonbekwaam is geworden. Want een gewone volmacht (jij hebt bijvoorbeeld volmacht om geld van de rekening van je ouders te halen), zou dan stoppen. Er geldt wel een belangrijke voorwaarde: de persoon die zorgvolmacht geeft moet nog wilsbekwaam zijn op het moment dat hij de volmacht geeft. Het is niet aan de notaris om dit vast te stellen, enkel een arts kan vaststellen of iemand gezond van geest is. Maar de notaris kan bij twijfel wel vragen om een medisch attest.

Bewindvoering

Toen de zorgvolmacht nog niet bestond, moest de familie van de persoon die onbekwaam geworden was naar de vrederechter die een bewindvoerder aanduidde. Het bewind bestaat nog altijd.Wie geen zorgvolmacht opstelt, valt vandaag nog automatisch onder een bewindregeling op het moment dat hij of zij wilsonbekwaam wordt. Een vrederechter stelt dan iemand als bewindvoerder aan: dat kan je partner, een familielid of een advocaat zijn. Het kan dus zijn dat je zaken behartigd worden door iemand die je niet kent. Je kan wel anticiperen met een verklaring van voorkeur, die je kan doen bij je notaris of bij de vrederechter van je woon- of verblijfplaats. Er wordt een authentieke akte gemaakt van je verklaring en ze wordt opgenomen in een Centraal Register. Moet er een beslissing genomen worden in jouw plaats, dan zal de vrederechter jouw keuze van bewindvoerder eerbiedigen, tenzij dit tegen jouw belang zou ingaan.

Zorgvolmacht en bewind naast elkaar

Maar wil je vermijden dat jouw zaken behartigd worden door een bewindvoerder, die misschien iemand is die jij niet kent, dan kan je dus een zorgvolmacht geven aan wie je wil, buiten de rechtbank om. En het ene sluit het andere niet uit. Het is best mogelijk dat er eerst met een zorgvolmacht wordt gewerkt en later met een bewind. Zorgvolmacht en bewind kunnen ook perfect naast elkaar bestaan.

Op de website van het notariaat vind je de verschillen tussen bewind en zorgvolmacht: www.notaris.be