Wet schept klaarheid over burenhinder

Op 1 september treedt het nieuwe wetboek goederenrecht in werking. Dat bevat ook een aantal nieuwe spelregels over burenhinder en de afstand waarop bomen en planten van de scheiding moeten staan.

De hond van Anna’s buren is vaak alleen thuis en dat laat hij horen met veel geblaf en gejank. Barts buurjongen heeft een drumstel waarop hij te pas (en vooral te onpas) oefent. Alice woont vlakbij een landbouwbedrijf en dat zorgt voor veel geurhinder. De drie hebben één ding gemeen: de last die ze ondervinden is overdreven, er is dus sprake van overmatige burenhinder.

Overmatige hinder is er ook als je buur een mesthoop heeft aangelegd vlakbij jouw perceel, of als je buur bomen heeft aangeplant die weliswaar op de wettelijk correcte afstand van jouw perceel staan, maar toch te veel zonlicht in je tuin wegnemen.

Nieuwe wet

Als je een discussie hebt met je buur omdat hij overdreven hinder veroorzaakt, kan je nu al actie ondernemen. De regels waarop je vandaag een beroep kan doen, staan dan wel niet duidelijk in de wet, maar werden door de jaren heen wel uitgewerkt door de rechtspraak en de rechtsleer.

Dat alles verandert binnenkort. Op 1 september 2021 treedt het nieuwe wetboek goederenrecht in werking. En dat bevat een expliciete regeling voor wat je rechten zijn als je hinder ondervindt van je buren, weliswaar pas voor inbreuken vanaf 1 september.

Los van die nieuwe wet die je toelaat een burgerlijke procedure te starten, heb je nog andere actiemiddelen. Want ook in het gemeentelijk of stedelijk reglement staan regels waaraan je buren zich moeten houden, zoals een verbod op luide muziek spelen.

Wat is bovenmatig?

De nieuwe wet zegt dat naburige eigenaars elk recht hebben op het gebruik en genot van hun onroerend goed. Maar bij de uitoefening van dat recht mag je voor je buren geen hinder veroorzaken die de normale ongemakken uit nabuurschap overtreft. Normale hinder moet je als buren dus van elkaar kunnen verdragen.

Wel geeft de nieuwe wet een aantal criteria mee om te kunnen beoordelen of de hinder bovenmatig is. Zo moet er bij een betwisting rekening worden gehouden met alle omstandigheden, zoals het tijdstip, de frequentie en de intensiteit van de hinder. Hinder die frequent voorkomt of die ’s nachts wordt veroorzaakt, zal sneller als bovenmatig worden beschouwd dan eenmalige hinder of hinder overdag.

Los van de criteria in de wet, zijn er nog een aantal andere. Zo kan onder meer rekening worden gehouden met het feit dat de activiteit die hinder veroorzaakt al aanwezig was toen jij in de buurt kwam wonen, of met de vraag of je niet gevoeliger bent voor hinder dan iemand anders enz. Of in een concreet geval de normale ongemakken uit nabuurschap worden overschreden is echter een feitenkwestie waarin de rechter het laatste woord heeft.

Wat kan je zelf doen?

Probeer eerst in onderling overleg met je buur tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, stuur dan een aangetekende brief naar je buren en vraag hen om ervoor te zorgen dat de hinder stopt. Heeft ook dat geen succes, dan kan je een verzoeningsprocedure starten voor de vrederechter. Weet echter dat je buur niet verplicht is om daar aanwezig te zijn. Lukt de verzoening, dan zal de vrederechter daar een proces-verbaal van opstellen. Dat pv heeft dezelfde waarde als een vonnis.

Helpt ook de verzoeningsprocedure niet, dan kan je bij de vrederechter een gerechtelijke procedure starten, best met de steun van een advocaat. Begaat je buur met de hinder ook een overtreding op een gemeentereglement (bv. omdat zijn radio veel te luid staat) dan kan je ook klacht indienen bij de politie, waarna je buur een boete riskeert.

De nieuwe wet geeft ook aan welke maatregelen je precies bij de (vrede-)rechter kan vragen. Zo kan je een financiële vergoeding vragen, of je kan de rechter vragen dat hij je buur veroordeelt tot het betalen van een aantal werken aan jouw onroerend goed om de hinder tot een normaal niveau te beperken. Maar je kan ook vragen dat de rechter je buur oplegt om de handeling die het evenwicht verstoort te staken, of aanpassingen te doen aan zijn eigen onroerend goed zodat de hinder tot een normaal niveau herleid wordt. Er mag uiteraard geen nieuw onevenwicht ontstaan. Je kan gerust verschillende maatregelen vragen, de rechter kan een combinatie opleggen.

Preventief naar de rechter

De nieuwe wet maakt het ook mogelijk om preventief naar de rechtbank te stappen. Je hoeft dus niet te wachten tot er effectief burenhinder is, maar je kan dit enkel doen als je meent dat het onroerend goed van je buur ernstige en manifeste risico’s zal veroorzaken voor de veiligheid, gezondheid of vervuiling van jouw onroerend goed, waardoor het evenwicht tussen de onroerende goederen wordt verbroken. Bijvoorbeeld als de muur op het perceel van je buur op instorten staat en je vreest dat de brokstukken schade op jouw perceel zullen veroorzaken.