Koningin Beatrix: “Tijd voor een nieuwe generatie”

“Ik treed niet terug omdat het ambt mij te zwaar zou vallen, maar vanuit de overtuiging dat de verantwoordelijkheid voor ons land nu in handen van een nieuwe generatie moet liggen.” Met deze woorden kondigde de 75-jarige Nederlandse koningin gisteravond haar troonsafstand aan.

Op 30 april krijgt Nederland voor het eerst sinds 1890 weer een koning, koning Willem-Alexander. “Zoals u allen weet, hoop ik over enkele dagen mijn 75e verjaardag te vieren. Ik ben dankbaar dat het mij gegund is deze dag in goede gezondheid tegemoet te gaan. Aan het einde van dit jaar zullen wij herdenken dat ons land 200 jaar geleden een koninkrijk werd, waarmee in onze geschiedenis een nieuw tijdperk aanbrak. Het samenvallen van deze twee bijzondere gebeurtenissen is voor mij de aanleiding geweest te besluiten dit jaar uit mijn ambt terug te treden. Het lijkt mij een goed moment om deze stap, die ik al enige jaren overweeg, nu daadwerkelijk te nemen.”

Vol vertrouwen in de opvolging

Er circuleerden inderdaad al enkele jaren geruchten dat Koningin Beatrix aan aftreden dacht. Het is in Nederland dan ook veel gebruikelijker dan in ons land dat een vorst(in) troonsafstand doet. Nu vindt de koningin het moment gekomen. Ze heeft er het volste vertrouwen in dat haar zoon Willem-Alexander en diens echtgenote Maxima, klaar zijn voor de taak die hen wacht. “Het is met het grootste vertrouwen dat ik op 30 april van dit jaar het koningschap zal overdragen aan mijn zoon, de Prins van Oranje. Hij en prinses Máxima zijn ten volle op hun toekomstige taak voorbereid. Zij zullen ons land met toewijding dienen, getrouw de grondwet onderhouden en met al hun talenten een eigen invulling geven aan het koningschap.”

Top tien van langst regerende staatshoofden

De Nederlandse koningin Beatrix zit 32 jaar en 9 maanden op de Nederlandse troon. Daarmee bekleedt ze de negende plaats in de top tien van langst regerende staatshoofden.
Beatrix, die donderdag 75 jaar wordt, bekleedt de troon sinds 30 april 1980 en houdt dat sinds die dag in totaal al 11.949 dagen vol. Op de dag dat ze de troon afstaat aan haar zoon Willem-Alexander, zal ze dus exact 33 jaar koningin zijn geweest.
Koningin Wilhelmina was op de kop af 50 jaar staatshoofd, Willem III zat 41 jaar en 9 maanden op de troon.

Koning Willem-Alexander

Willem-Alexander zal zich vanaf zijn inhuldiging tot Nederlands staatshoofd koning Willem-Alexander noemen. Velen hadden verwacht dat hij zichzelf Willem IV zou gaan noemen, maar dat is blijkens een bericht van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) niet het geval.
“Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje is vanaf het moment van de abdicatie Koning Willem-Alexander. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima der Nederlanden is vanaf dat moment Koningin Máxima”, aldus de RVD.
Prins Willem-Alexander zal op dat ogenblik net 46 zijn. Op 2 februari 2002 trad hij in het huwelijk met de Argentijnse Máxima Zorreguieta. Willem-Alexander en Máxima hebben drie kinderen: Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria (7 december 2003), Alexia Juliana Marcela Laurentien (26 juni 2005) en Ariane Wilhelmina Máxima Ines (10 april 2007).

Kroonprinses Amalia

Niet lang na het aantreden van koning Willem-Alexander moeten de Nederlandse volksvertegenwoordiging besluiten wie wordt aangewezen als regent of regentes voor het geval ‘de Koning’ overlijdt voordat prinses Amalia meerderjarig is. Indien geen regent(es) is aangewezen op het moment dat het staatshoofd overlijdt, neemt de Raad van State tijdelijk het koninklijk gezag waar.
Een regent(es) oefent het koninklijk gezag uit zolang de koning(in) nog geen 18 jaar is. Een regent hoeft geen lid te zijn van het Koninklijk Huis, maar zo is het in de praktijk wel altijd geweest.
Het ligt voor de hand om prinses Máxima aan te wijzen, maar prins Constantijn is ook een optie. Máxima is de laatste jaren aan de zijde van Willem-Alexander geschoold in het ‘koninklijk bedrijf’ en staat als moeder het dichtst bij Amalia. Een precedent is er ook: in 1890 werd koningin Emma regentes voor de toen 10-jarige koningin Wilhelmina. Daarvoor was ze overigens al een paar keer als regentes opgetreden tijdens ziekte van haar man koning Willem III.