Zodra een bloedvat in of rond de hersenen barst, krijgt het hersenweefsel geen zuurstof meer en telt elke minuut. Snel reageren maakt letterlijk het verschil tussen herstel en blijvende schade. In België krijgen jaarlijks zo’n 19.000 mensen een beroerte, gemiddeld 52 per dag. Hoe ouder je bent, hoe groter het risico.
Maar wat is eigenlijk een hersenbloeding? En wat is het verschil met een herseninfarct en beroerte? We zetten het even op een rijtje, zodat je weet wanneer je snel moet reageren.
Beroerte, infarct of hersenbloeding: wat is wat?
Een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd, is de overkoepelende term en betekent dat er plots iets misgaat met de bloedtoevoer naar de hersenen. Dat kan op twee manieren:
- Een herseninfarct: een bloedvat raakt verstopt door een bloedstolsel, waardoor een deel van de hersenen geen zuurstof meer krijgt.
- Een hersenbloeding: een bloedvat scheurt en bloed komt in of rond de hersenen terecht. Dat bloed verhoogt de druk, beschadigt hersencellen en kan leiden tot weefselsterfte.
Een TIA is een ‘mini-beroerte’ waarbij een bloedvat tijdelijk afgesloten raakt en de symptomen binnen een half uur verdwijnen. De klachten verdwijnen snel, maar het risico op een echte beroerte stijgt stevig. Via bloedverdunners, cholesterolverlagers en bloeddrukverlagers wordt de aandoening snel behandeld om nieuwe TIA’s te voorkomen.
Omdat de eerste signalen vaak identiek zijn, kan je zelf nooit weten welke van de drie zich voordoet. Daarom moet je snel reageren en altijd onmiddellijk 112 bellen.
Soorten hersenbloedingen
1. Intracerebrale bloeding (ICH) is in het hersenweefsel zelf.
Vaak veroorzaakt door:
- jarenlang hoge bloeddruk
- amyloïde angiopathie (vaatwandverzwakking bij ouderen)
- misvormde bloedvaten
- bloedstollingsstoornissen (verergeren de bloeding)
2. Subarachnoïdale bloeding (SAB) is rond de hersenen.
Ontstaat meestal door een scheur in een aneurysma. Typisch aan deze vorm is plotselinge, extreem hevige hoofdpijn, vaak omschreven als ‘de ergste ooit’.
3. Traumatische bloedingen door een klap of val.
Veel voorkomend bij ouderen door valpartijen of bij verkeersongevallen.
Hoe herken je de symptomen?
De klassieke BE FAST-test blijft cruciaal:
- Balance – plotse evenwichtsproblemen of duizeligheid
- Eyes – verlies van zicht, dubbelzien
- Face – scheefhangende mond
- Arm – verlamming of krachtverlies aan één kant
- Speech – onduidelijke spraak of wartaal
- Time – geen twijfel: 112 bellen
Andere symptomen kunnen zijn: gevoelloosheid aan één kant, moeite met coördinatie, plots hevige hoofdpijn (zeker bij een bloeding), misselijkheid, epileptische aanval of verminderde aanspreekbaarheid.
Behandeling
De aanpak hangt af van de soort en de ernst, maar gebeurt altijd in het ziekenhuis:
- bloeddruk snel onder controle brengen
- medicatie om bloedstolling te corrigeren (bij gebruik van bloedverdunners)
- neurochirurgische ingreep om een bloeding te stoppen of druk weg te nemen
- behandeling van een aneurysma via coilen of clippen (bij SAB)
Revalidatie en leven na een hersenbloeding
Zodra de situatie stabiel is, start de revalidatie:
- kinesitherapie voor kracht en evenwicht
- ergotherapie voor dagelijkse handelingen
- logopedie voor taal en slikken
Herstel kan maanden tot jaren duren. Vermoeidheid, concentratieproblemen en evenwichtsstoornissen komen vaak voor. Met goede ondersteuning kan veel vooruitgang worden geboekt.
Wanneer naar de spoed?
Altijd, wanneer je plots één of meer van deze symptomen opmerkt:
– scheefhangende mond
– spraakstoornissen
– verlamming of gevoelloosheid aan één kant
– dubbelzien of zichtverlies
– plotselinge, zeer hevige hoofdpijn
– evenwichtsverlies of coördinatieproblemen
– epileptische aanval
Tot slot
Hoe sneller je een beroerte herkent, hoe meer hersencellen je redt. Merk je iets verdachts bij jezelf of iemand in je omgeving? Reageer onmiddellijk. Snel handelen kan levens redden.
