Na de Nutri-Score is er Nova
Om te achterhalen of je gezond eet, volstaat de Nutri-Score niet. Die zegt namelijk niets over de mate waarin voedsel werd bewerkt. Gelukkig is er ook zoiets als de Nova-classificatie.
Je kent vast de Nutri-Score, die voeding opdeelt in vijf groepen, van A tot E. Om te bepalen in welke groep een product thuishoort, wordt rekening gehouden met de hoeveelheid suiker, zout, verzadigde vetten, plantaardige ingrediënten, vezels en eiwitten per 100 gram product. Bij gelijke hoeveelheden is een voedingsproduct met Nutri-Score A dus veel voedzamer dan een product dat een magere E krijgt opgeplakt. Maar vergis je niet: de Nutri-Score op zich volstaat niet om uit te maken of wat je eet daadwerkelijk gezond is.
Zo houdt deze indeling geen rekening met de hoeveelheid product die je echt eet. Olijfolie bijvoorbeeld scoort niet zo best want heel vet, maar wie gebruikt daar 100 gram in één keer van? Verder gaat de Nutri-Score voorbij aan de eventuele additieven die een product bevat en ook aan de bewerkingen die het heeft ondergaan om het eindproduct te bekomen. Gevolg: sommige industriële voedingsproducten, zoals voorverpakt witbrood, kant-en-klare gerechten, light frisdranken, pakken uit met een uitstekende Nutri-Score, terwijl het in feite om ultrabewerkte levensmiddelen gaat waarop industriële technieken – hydrogeneren of harden, hydrolyse... – werden toegepast en die vaak tal van bewaarmiddelen, verdikkingsmiddelen, kleurstoffen, stabilisatoren e.d. bevatten. En dat terwijl uit almaar meer wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een overmatige consumptie van ultrabewerkte voeding schadelijk kan zijn voor je gezondheid: het risico op kanker, op hart- en vaataandoeningen en op ontstekingsreacties neemt toe en je darmflora wijzigt.
Beste van twee werelden
“Om ook dat aspect mee te nemen in de beoordeling dokterden Braziliaanse voedingswetenschappers de Nova-classificatie uit, die inmiddels wordt erkend door zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als de Verenigde Naties”, zegt Serge Pieters, professor dieetleer aan de Haute-école Léonard de Vinci (Brussel). De Nova-classificatie deelt voeding op in vier groepen, afhankelijk van de mate waarin ze industrieel werd bewerkt. Op het etiket vind je echter maar zelden een verwijzing naar de Nova-classificatie. Gelukkig is er de gratis app Open Food Facts, waarmee je de producten rechtstreeks in de winkel kan scannen.
“Toch is ook de Nova-classificatie niet perfect. Je maakt er dus maar beter doordacht gebruik van”, geeft Pieters nog mee. “De indeling kent weinig nuances: sommige producten belanden in categorie 4, terwijl ze, als je er het etiket op naleest, blijkbaar toch niet buitensporig problematisch zijn.”
En er zijn uiteraard ook producten die erg weinig bewerkingen hebben ondergaan, maar die je toch maar beter niet al te vaak eet! De verstandige aanpak bestaat erin het beste van twee werelden te combineren, want de Nutri-Score en de Nova-classificatie vullen elkaar goed aan. Kies dus voor producten die goed scoren in beide systemen.
De Nova-classificatie
GROEP 1. Onbewerkte voeding – fruit, groenten, vers vlees, eieren... – of minimaal bewerkte voedingsproducten. Ze werden versneden of gemalen, geroosterd, gefilterd, gepasteuriseerd, gekookt, gekoeld, diepgevroren, vacuümverpakt. Vaak gaat het om voedsel dat je thuis nog moet bereiden voor je ervan kan eten.
GROEP 2. Voedsel dat werd gedroogd, geperst, geraffineerd of vermalen. Dergelijke levensmiddelen kan je een hele tijd bewaren. Je eet ze bijna nooit als dusdanig. Ze dienen veeleer om voeding uit groep 1 te bereiden, op smaak te brengen, te bakken... Denk bijvoorbeeld aan olie, suiker, zout, boter.
GROEP 3. Voeding die een bewerking onderging zoals bakken, niet- alcoholisch vergisten, inblikken, enz. Het gaat om etenswaren uit groep 1 waaraan producten uit groep 2 werden toegevoegd. Voorbeelden zijn vis in blik, soep in flessen, vruchten op siroop, brood, kaas. Bewaarmiddelen, antioxidanten en stabilisatoren zijn toegestaan, andere additieven niet.
GROEP 4. Ultrabewerkte voeding die substanties bevat afgeleid van levensmiddelen zoals caseïne, lactose, gluten. Of waar bewerkte voedingsmiddelen in zitten zoals geharde olie, invertsuiker... Alsook andere additieven dan die toegelaten in groep 3: kleurstof, stabilisator, aroma, smaakversterker (ander dan suiker en zout), zoetstof (ander dan suiker), vulstof, emulgator, carbonatatie-, verstevigings-, antiklonter-, antischuim- en bevochtigingsmiddel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier