Op een passende manier afscheid nemen

Uitvaartplechtigheden worden almaar individueler en op maat van de overledene en diens overtuiging gemodelleerd. Wat wordt van u verwacht bij het overlijden van een collega, buur of kennis? Deskundigen geven raad.

Dit doet u best wel

– Reageer altijd als u persoonlijk een overlijdensbericht krijgt toegestuurd. Als u de uitvaart niet bijwoont, stuurt u best snel een condoleancebrief(je). Indien de overledene een joodse of islamitische uitvaart krijgt, is uitstellen helemaal geen optie, omdat de uitvaart zo snel mogelijk na het overlijden moet plaatsvinden.

– Als u een condoleancebezoek aflegt, houdt u dat best kort en spreekt u enkel – en alleen positief! – over de overledene.

– Met nette stadskledij in gedempte kleuren zit u voor een uitvaart altijd goed. Als de rouwbrief een bepaalde dresscode vermeldt, probeert u daar in de mate van het mogelijke en het redelijke aan te voldoen. Dat betekent niet dat u halsstarrig moet proberen om vooral niets zwarts aan te trekken als gevraagd wordt om niet in het zwart te komen. Meestal wordt dan bedoeld dat men liever niet wil dat u typische, zwarte rouwkleding aantrekt.

– Zet tijdens de uitvaartplechtigheid uw gsm af.

– Houd wat kleingeld bij de hand als u naar een kerkelijke uitvaart gaat. Soms wordt verwacht dat u bij de offergang wat geld achterlaat in een mandje. Hier en daar wordt ook nog met de schaal rondgegaan.

– Als u twijfelt over praktische details zoals bijvoorbeeld waar u een bloemenkrans kunt (laten) afgeven, contacteer dan de begrafenisondernemer.

– Lees de rouwbrief aandachtig. Dat verkleint de kans op verrassingen. Soms is het schrikken als u niet met een kist, maar met een urne of – in het geval van schenking van het lichaam aan de wetenschap – met een foto wordt geconfronteerd.

– Hou het bij het condoleren kort en krachtig. Zeg bij voorkeur iets persoonlijks over de overledene: ‘We zullen zijn/haar gevoel voor humor/ warmte/... erg missen’.

– Over één ding zijn al onze deskundigen het eens: het ergste wat u kunt doen, is uw medeleven niet betuigen. Neem dus zo passend mogelijk afscheid van de overledene en probeer de nabestaanden te troosten.

Dit doet u beter niet

– Maak uzelf niet tot het middelpunt van de belangstelling door ongepaste, opvallende kledij, juwelen of make-up te dragen, of door uw gedrag.

– Toon respect voor de overtuiging van de overledene of diens nabestaanden. Als u de gewoonte hebt om uw geloof uitbundiger te beleven, bewaar dat dan voor een andere gelegenheid. Als u bepaalde rituelen niet kunt/wilt volgen, hoeft dat ook niet, maar stel u discreet op. Blijf bijvoorbeeld gewoon zitten als de gelovigen ter communie gaan, en als u geen kruis wilt slaan bij het groeten, buig dan even het hoofd.

– Kauwgom kauwen of roken is uiteraard uit den boze.

– Te laat komen ook.

– Zitten praten of luidruchtig zijn tijdens de plechtigheid past evenmin.

– Dat geldt ook voor te vroeg vertrekken.

– Hou gepast afstand bij het groeten van de overledene en wacht rustig af tot u de familie kunt condoleren. Steek niet voor.

– Vraag geen extra rouwprentje.

– Maak niet van de gelegenheid gebruik om uitbundig bij te praten met oude bekenden. Een begrafenis is geen reünie: hou het ingetogen.

Ariane De Borger