Inflatie: zo bescherm je je spaargeld tegen waardeverlies

In tijden van inflatie schiet een spaarrekening tekort en moet je alternatieven zoeken om je kapitaal te beschermen. Deze tips kunnen helpen om een strategie uit te werken die is afgestemd op je profiel en doelstellingen.

Beeld je even in: een bankier legt je drie biljetten voor, een van 5 euro, 10 euro en 20 euro. Welk kies je? Uiteraard opteer je voor het biljet van 20 euro. Logisch. Maar als je je spaargeld op een rekening laat ‘slapen’, dan kies je eigenlijk voor het biljet van 5 euro. Dit beeld illustreert een onzichtbaar, maar zeer reëel verschijnsel: de erosie van je geld door inflatie.

Ter indicatie: de gemiddelde jaarlijkse inflatie in België schommelt sinds het midden van de jaren 1980 rond de 2%, met soms wel uitgesproken pieken of dalen. Maar zelfs bij een ‘matige’ inflatie van 2% zijn de effecten op je koopkracht op lange termijn allesbehalve te verwaarlozen. Resultaat: wat je vandaag met 10.000 euro kunt kopen, zal over 10 jaar nog maar 8.204 euro waard zijn, en na 20 jaar nog maar 6.730 euro, terwijl je niets hebt uitgegeven. Dus, hoe bescherm je dat spaargeld? Welke beleggingen kunnen je beschermen voor deze sluipende verarming?

Alternatief 1: periodiek beleggen met een flexibel plan

“Wat geldzaken betreft is niets doen de slechtste beslissing”, zo stelt Thomas Ruelle, directeur personal banking bij ING. “Te veel spaarders leren dat op de harde manier en vaak te laat. Eenmaal je dat principe begrepen hebt is zelfs een eenvoudige doorlopende opdracht voor een maandelijkse belegging al een enorme stap vooruit. Het bedrag doet er niet toe, wat telt is de regelmaat. Waarom? Omdat periodiek beleggen je in staat stelt om de aankoopprijs in de loop der tijd af te vlakken. Zo voorkom je dat je altijd op pieken koopt of in paniek verkoopt als de koersen sterk dalen.”

Market timing, een hardnekkige illusie

Kom je in de verleiding om via de beurs de inflatie te kloppen, let dan toch maar op. “Velen denken dat het volstaat om op het juiste moment te kopen en net vóór een daling te verkopen”, vervolgt Thomas Ruelle. “Een mooi idee, maar niet realistisch, want market timing bestaat niet. Niemand kan herhaaldelijk en op lange termijn steeds vóór een stijging kopen en vóór een daling verkopen. Want dat is nu net de basis van wat men de hypothese van efficiënte markten noemt: alle beschikbare informatie zit al in de prijzen verrekend. Met andere woorden: het ideale moment om te investeren is nu. En dat regelmatig doen is vaak de beste strategie.”

Risico’s uitvlakken brengt rust

Thomas Ruelle geeft een voorbeeld. “Stel dat je vandaag belegt, maar de markten dalen morgen: dat is geen probleem, want je geld blijft belegd. De volgende maand beleg je opnieuw, maar nu aan een betere prijs. En van zodra de markten herstellen, profiteert je portefeuille daar volledig van. Dit eenvoudige mechanisme maakt het mogelijk om geleidelijk in de markt te stappen, zonder te proberen de marktbewegingen te voorspellen. Tal van studies bewijzen het: op de lange termijn overtreft periodiek beleggen, zelfs met kleine bedragen, vaak een eenmalige investering. Het is geen mening, maar een feit. Ongeacht de activa of de periode: periodiek beleggen wint vrijwel steeds. Kortom: wacht niet op het perfecte instapmoment. Dat komt nooit.”

Wat is een Flex Invest Plan?

De meeste banken bieden een Flex Invest Plan of een flexibel beleggingsplan aan. “Daarmee beleg je automatisch in een of meerdere fondsen (tot vijf) voor een bepaald bedrag en periode”, verduidelijkt Marinka Vangenck, media relations officer bij Belfius. Het doel? Een kapitaal op lange termijn opbouwen, zonder je druk te maken over het juiste instapmoment. Deze aanpak is vooral bedoeld voor spaarders die op zoek zijn naar regelmaat, vooral voor wie zijn pensioen wil voorbereiden. Dankzij de techniek van ‘cost averaging’ koopt de belegger doorheen de tijd aan verschillende prijzen, wat de impact van marktfluctuaties beperkt.

Hoe werkt dit concreet?

Je kiest een bedrag om elke maand te beleggen (bijvoorbeeld 30 euro, 50 euro of 100 euro). Op een vaste datum wordt die som automatisch van je rekening gehaald en in een of meerdere geselecteerde fondsen geïnvesteerd. Zelf hoef je niets te doen: alles gebeurt automatisch.

Op lange termijn schuilt de kracht van een flexibel beleggingsplan in het effect van de samengestelde rente. Denk aan een sneeuwbal die van een helling rolt: het is een krachtig concept waarbij de intresten die je op je initiële kapitaal verdient, worden herbelegd en nieuwe intresten opleveren, die op hun beurt weer extra rente opbrengen. Let wel: zoals bij alle beleggingsfondsen is het risico op kapitaalverlies niet onbestaande. Het is dus geen gegarandeerd product zoals een spaarrekening. Maar historisch gezien is de tendens dat deze beleggingen op lange termijn een hoger rendement bieden dan klassiek sparen.

En fiscaal? Op dividenden en intresten wordt meestal 30% roerende voorheffing ingehouden. Meerwaardes zijn vrijgesteld voor particulieren, maar in 2026 kan dit wijzigen met de komst van een solidariteitstaks. En op elke transactie is ook een beursbelasting van toepassing (tot 1,32%). De banken zelf vragen dan weer een commissie op het geïnvesteerde bedrag van 2 tot 3,5%.

Is het uiteindelijk de moeite waard?

Ja, en wel om verschillende redenen:

• Toegankelijkheid: je kunt al met heel kleine bedragen van start gaan.
• Eenvoud: je hoeft de markten niet op te volgen of voortdurend beslissingen te nemen.
• Afvlakkingseffect: door geleidelijk in te stappen in de markt koop je soms op hogere en soms op lagere niveaus, waardoor het risico op investeren op het ‘verkeerde moment’ afneemt.
• Flexibiliteit: meestal kan je het plan op elk moment stopzetten, aanpassen of pauzeren, en dit zonder kosten.

Alternatief 2: pensioensparen en langetermijnsparen

Als het gaat om het voorbereiden van je pensioen, denkt men vaak aan pensioensparen of langetermijnsparen. Deze fiscaalvriendelijke spaarformules kunnen een centrale rol spelen in je beleggingsstrategie, onder meer om inflatie te bestrijden.

Vaak is het verstandig om enkele jaren voor je pensioen te opteren voor een meer defensieve strategie. Dat betekent meer veilige beleggingen, zoals een gemengd fonds met zowel aandelen als obligaties, of een product met een gegarandeerd rendement (tak 21), waarmee je een deel van het kapitaal beschermt.

“De strategie die je kiest moet worden afgestemd op je persoonlijke situatie,” legt Ruth Bosmans uit, product & portfolio manager Life bij Baloise. “We raden onze klanten dan ook altijd aan een om makelaar te raadplegen die een aanpak op maat kan bieden. Fiscaal geoptimaliseerde producten zoals pensioensparen en langetermijnsparen hebben ook het voordeel dat ze een jaarlijkse belastingvermindering kunnen opleveren tot maximum 30%, met daarnaast een gunstige fiscaliteit op het moment dat het kapitaal wordt uitgekeerd. Om hiervan te profiteren, moet je wel bepaalde voorwaarden respecteren, zoals het belegde geld tot je 60ste of 65ste verjaardag onaangeroerd laten.”

Verschillende formules: tak 21 en 23

Een pensioenspaarfonds (via de bank) belegt rechtstreeks op de beurs. Je geniet dan van het rendement van het fonds, maar zonder kapitaalgarantie. Zoals we al eerder in dit artikel aangaven is flexibel beleggen hier sterk aangewezen.

Bij de pensioenspaarverzekering en het langetermijnsparen (via de verzekeraar) heb je nog de keuze tussen een product met gegarandeerd rendement (tak 21), een beleggingsfonds (tak 23) of een combinatie van deze twee formules.

De tak 21-formule biedt je een gegarandeerd rendement en beschermt je kapitaal. Dit is ideaal voor beleggers met een defensief profiel. Het goede nieuws: de laatste jaren zijn de gegarandeerde rentevoeten weer gestegen, waardoor ze in sommige gevallen de inflatie bijhouden of zelfs kloppen.

Met een tak 23 daarentegen beleg je in fondsen die geen rendementsgarantie bieden. Dit is een product voor wie meer volatiliteit accepteert in ruil voor een potentieel hoger rendement. Binnen die tak 23 bieden verzekeraars meestal verschillende fondsenprofielen aan, van defensief tot zeer dynamisch.

Maar ook een hybride vorm behoort tot de mogelijkheden, waarbij je tak 21 en tak 23 in één polis combineert, met zowel de kapitaalbescherming van tak 21 als de kans op meer rendement van tak 23.

“Met fiscaalvriendelijke spaarproducten is het niet alleen mogelijk om je spaargeld te laten groeien, maar kan je ook genieten van een interessante fiscale hefboom die helpt om de inflatiedruk te verzachten”, besluit Ruth Bosmans.