Welke regels gelden op snelwegen?
Aan snelwegen geen gebrek in ons land. Welke specifieke verkeersregels gelden daar? En zijn die ook van toepassing in de rest van Europa?
In Europa beschikt België, in verhouding tot haar grondgebied, over het grootste snelwegennetwerk (wegen zonder kruispunten, met twee rijrichtingen, die door een berm worden gescheiden). Dat leidt tot minder conflictsituaties, maar het is vooral de snelheid of eerder het grote verschil in snelheid tussen voertuigen dat voor gevaar zorgt.
Welke voertuigen mogen de snelweg (niet) op?
Snelwegen zijn enkel bedoeld voor auto’s, vrachtwagens, bussen en motorfietsen die minstens 70 km/u kunnen rijden. Voertuigen waarvoor je geen rijbewijs nodig hebt (max. 45 km/u) horen er niet thuis. Vierwielers moeten een passagier kunnen vervoeren. Quads zijn dus evenmin toegelaten. Je mag de snelweg ook niet op als je een ander voertuig sleept met een noodkoppeling of hulpkoppeling.
Minimum- en maximumsnelheid
In ons land moet je op snelwegen minimum 70 km/uur rijden en mag je niet meer doen dan 120 km/uur. Soms ligt de snelheid lager, wat dan wordt aangeduid door een verkeersbord of via elektronische panelen boven de weg als de omstandigheden geen 120 verantwoorden, denk maar de spits op de ring of de piekmomenten richting kust. Maar de wegcode zegt ook dat je je snelheid moet aanpassen aan de weersomstandigheden, de verkeersdichtheid en de aanwezigheid van andere voertuigen.
Die maximumsnelheid van 120 km/uur geldt ook in Portugal, Zwitserland, Servië, Zweden, Ierland en Finland, maar in de meeste andere Europese landen is dat 130 km/uur, zoals in Nederland en Frankrijk. In het Verenigd Koninkrijk geldt 70 mph/h of 113 km/uur als maximum, in Noorwegen 110 km/uur. Duitsland heeft een ietwat aparte regeling. Daar geldt op snelwegen in principe geen maximumsnelheid, maar heel wat verkeersborden leggen toch een maximum op en er bestaat een adviessnelheid van 130 km/uur. In Polen en Oekraïne is 140 km/uur de limiet.
Rechts rijden als het kan
Net als op een gewone weg, geldt dat je op de snelweg zo dicht mogelijk bij de rechterkant van de rijbaan moet rijden. Op een weg met rijstroken betekent dit dus op de meest rechtse rijstrook. Wie uiterst links of op de middenrijstrook blijft rijden zonder een inhaalmanoeuvre te doen, begaat een overtreding. Wat echter niet dat betekent niet dat je deze auto’s langs rechts mag inhalen, want dan bega je zelf een overtreding. Voorsorteren is een uitzondering op die regel. Rij je op een voorsorteerstrook om een bepaalde richting te volgen – op de ring, op verkeerswisselaars – en steek je op die manier iemand langs rechts voorbij die zich op een andere voorsorteerstrook bevindt, dan wordt dit niet als inhalen beschouwd.
Ritsen is niet invoegen
Ritsen wordt enkel toegepast bij sterk vertraagd verkeer, bij een wegversmalling door werken of door een ongeval bijvoorbeeld, en dat zowel op snelwegen als op gewone wegen. Het betekent dat wie op de vrije rijstrook rijdt één bestuurder van de afgesloten rijstrook moet voorlaten en dan zelf mag verder rijden. De volgende bestuurder doet dan net hetzelfde. Bestuurders mogen dus aansluiten op de rijstrook die even verder is afgesloten, ook al rijden ze dan (met aangepaste snelheid) auto’s voorbij die in de file staan op de vrije rijstrook. Ze moeten bij het invoegen wel hun richtingaanwijzer gebruiken. Bij sterk vertraagd verkeer is het zelfs verboden om al vroeger in te voegen, je moet tot het einde van de afgesloten rijstrook doorrijden zodat de volledige capaciteit van de twee rijstroken wordt benut. Dit is een algemene regel die ook zonder verkeersbord geldt. Ritsen langs twee kanten kan ook, waarbij eerst de wagen op de meest rechtse rijstrook invoegt, dan die op de meest linkse en tenslotte die op de middenste. Ritsen wordt al toegepast in Nederland, Duitsland, Luxemburg en Oostenrijk, maar bijvoorbeeld niet in Frankrijk.
Let op! Dit ritsprincipe geldt enkel bij sterk vertraagd verkeer en dus zeker niet op de oprit van een snelweg. Daar hebben bestuurders die zich al op de snelweg bevinden altijd voorrang op de voertuigen die erop komen.
Spits- en pechstroken
Sommige snelwegen hebben spitsstroken, die worden aangeduid door een langere onderbroken lijn dan de andere rijvakken. Pijlen of kruisen boven de rijstrook geven aan of je de strook al dan niet mag gebruiken. Zijn die er niet, dan mag je de strook enkel gebruiken om de snelweg te verlaten.
Op de pechstrook mag je niet stilstaan, niet parkeren en niet rijden. Je mag haar enkel gebruiken bij pech of een ongeval. De inzittenden wachten dan achter de vangrails op hulp. Vergeet je gevarendriehoek niet op te stellen op 100 meter achter je voertuig. En vergeet als bestuurder ook je fluovestje niet aan te trekken. Passagiers doen dat best ook, maar verplicht is het niet.
Op Europese wegen
Lichten. In België hoef je overdag je lichten niet te gebruiken, enkel in tunnels. Maar in veel andere landen zijn lichten ook overdag verplicht. Dat is zo in Denemarken, Zweden, Noorwegen, Zwitserland, Letland, Ierland, Estland, Bulgarije, Tsjechië, Slowakije, Litouwen, Finland. In Italië, Roemenië en Hongarije moet je ze enkele op grote wegen of snelwegen gebruiken.
Snelwegbord. De kleur van de verkeersborden die een snelweg aanduiden verschilt binnen Europa. In België, Duitsland, Oostenrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Ierland , Polen, Noorwegen, Frankrijk, Hongarije, Letland, Luxemburg en Portugal heeft dat bord een blauwe achtergrond, maar in andere Europese landen, zoals Italië, Zwitserland en Tsjechië is die achtergrond groen. Gaat het om een E-weg, dan staat het nummer van die E-weg bij landen met een blauw bord wel in een groen gekleurd vak; in de landen met een groen bord staat het op een groene achtergrond. Niet altijd even duidelijk dus.
Bellen aan het stuur zonder handsfree set is in heel Europa verboden, behalve in Zweden, Servië, Albanië en Malta. In Frankrijk is handenvrij bellen synoniem voor draadloos bellen: met oortjes bellen in de auto is er dus strafbaar. Je mag daar als bestuurder trouwens ook geen oortjes in hebben om naar muziek te luisteren.
Op www.eccbelgie.be vind je een interactieve kaart met de verkeersregels in de verschillende Europese landen. Je kan ook een app downloaden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier