Nieuwjaarsbrief van een zestiger: ‘Wat betekent een wettelijk pensioen, als je er niet van kan leven?’

‘Wees het komend jaar ook de ouderen indachtig’, maant gepensioneerd leerkracht Bertin Sanders onze politici aan. In een nieuwjaarsbrief roept hij hen op tot actie.

Het is een oude Vlaamse traditie, de nieuwjaarsbrief. Bij het begin van het nieuwe jaar zetten kinderen hun goede voornemens en wensen op een rij. Ze zeggen hun brief op voor ouders en grootouders. Waarom zouden we deze mooie traditie beperken tot kinderen? Ook wij, ouderen, kijken vooruit, naar wat we te bieden hebben en naar wat ons toekomt.

Ook wij, senioren, hebben onze voornemens. Zo willen we nog meer dan voorheen aan onze gezondheid en onze conditie werken, op onze voeding letten, in beweging blijven. We willen ons blijven vormen, ons geestelijk voeden, aan cultuur participeren. We willen best oud worden, echter niet out. Maak het ons mogelijk deze voornemens te realiseren.

We houden soms ons hart vast. Om meteen maar de zware feiten aan te kaarten: bejaarden scoren hoog in de onderzoeksresultaten over depressie en suïcide. Veel ouderen – en al zeker alleenstaanden – verkeren in grote onzekerheid over hun toekomst. Onze eerste nieuwjaarswens is dan ook: investeer niet enkel verder in diepgaander onderzoek. Investeer in de aanpak van de reeds gekende oorzaken zoals eenzaamheid en contactarmoede. Er zijn bemoedigende initiatieven zoals dat van het Zorgbedrijf Roeselare waar maaltijdbezorgers van hun middagpauze een half uur besteden aan samen tafelen bij de bejaarde klant thuis. Graag bovenlokale steun voor het uitrollen van dergelijk warm initiatief overal te lande. Graag extra ingrepen die deze alarmerende cijfers naar beneden halen en lijftijdsgenoten van ons er weer bovenop brengen.

‘Niet elk van ons rijdt met de auto’

Vereenzaming heeft vele oorzaken. Een daarvan is gebrekkige mobiliteit. Wat zet De Lijn hier tegenover? Wat zet de NMBS hier tegenover? Bouw het openbaar vervoer niet verder af, maak het aantrekkelijker. Niet elk van ons rijdt met de auto. Het verkeer is drukker en hectischer geworden en ons zicht is hetzelfde niet meer, idem onze reflexen. Bovendien is de auto duur en onrein. Wij zijn een sterk groeiende groep gebruikers van trein, tram en bus. Bewaak de prijzen, met ons in het achterhoofd. Wij hebben geen auto met chauffeur.

Een andere zorg is de dag dat we niet meer thuis kunnen wonen. Onze kinderen zullen langer werken en minder voor ons kunnen instaan. Elk jaar echter stijgt de factuur voor een rust- en verzorgingskamer – Sommige gemeenten trekken ze met 30 tot 35% omhoog, schrikbarend! – en ons pensioen groeit niet evenredig aan. Nu al rekenen sommige woonzorgcentra 1.900 euro en meer aan voor een all-in verblijf. Dat kunnen wij niet allen aan en al zeker als we geen eigen huis “op te eten” hebben. Waar dient een wettelijk pensioen voor als het, zelfs met een zelf bijeen gespaard aanvullend pensioen, niet voldoet voor datgene waarvoor het bestemd is: leven? Dat maakt ons bang, nerveus, ongerust. Bewaak die rusthuisprijzen. Hou ze redelijk, betaalbaar. Geef ons zekerheid. Dat mag een burger verwachten van de overheid.

‘Ook voor ons wordt het levensonderhoud duurder’

Wij lezen kranten, luisteren naar de radio, kijken tv, surfen op het internet. Zo vernemen we dat per 1 januari van alles en nog wat duurder wordt. Gezondheidszorg en medicatie. Remgeld wordt voor sommigen van ons stopgeld. Worden weer eens fors duurder: water en elektriciteit . Ook wij zoeken de goedkoopste energieleverancier. We zijn “mee”. Waar dient het echter toe? We sparen 20 of 30 euro per jaar uit maar 55% van onze energiefactuur zijn vaste taksen, heffingen, toeslagen.

We vernemen haast elke maand van beleidsmakers dat de index achterhaald is. We horen ook al lange tijd dat de inleveringen voor iedereen zijn, dat iedereen het zal voelen. Is er dan een zinnige verklaring waarom u onze generatiegenoot koning-op-rust Albert II jaar na jaar een indexaanpassing gunt (2%) en de gepensioneerde Jan en Julia modaal op een indexstop trakteerde? In november nog werd de spilindex weer eens nipt niet overschreden. Dat heeft als gevolg dat ons inkomen status quo blijft, dit terwijl u voor inleveringen op iedereen een beroep doet. Ook voor ons wordt het levensonderhoud duurder. Blijkbaar is iedereen dan toch niet iedereen? Wij zijn een sterk groeiende groep consumenten. Niemand zal van onze bestedingen beter worden als we op onze uitgaven bij de dokter en de bakker beknibbelen, wat aan de orde is als de uitgaven stijgen en de inkomsten dezelfde blijven.

Vandaar onze vraag, geachte dames en heren, wees het komend jaar ook de ouderen indachtig. Dit over de partijpolitieke kleuren heen. Want bij ons overheerst één kleur. Grijs. Onze wensen aan uw adres liggen op tafel. Een geslaagd werkjaar alvast. Ook wij blijven aan de slag. Die goede voornemens, weet u wel.

Bertin Sanders is gepensioneerd leraar en gepensioneerd zelfstandig journalist.