Gezond omgaan met microplastics in kleding? Let op met fleece

Fleece, gemaakt van gerecycleerde PET-flessen, verspreidt mee de alomtegenwoordige microplastics. Dat is niet zonder risico, zowel voor het milieu als voor je gezondheid. Als de deeltjes tot in de hersenen raken, kunnen deze schadelijke gevolgen met zich meebrengen.

Microplastics zijn letterlijk overal (zie kader). Zelfs in Noordpoolijs honderden kilometers van de bewoonde wereld treft men de piepkleine plasticdeeltjes aan. Jaarlijks belanden er gigantische hoeveelheden in ons milieu. En daar blijven ze zeer lang aanwezig. Eén van de boosdoeners zijn fleeces gemaakt van gerecycleerde PET-flessen. Het populaire kledingmateriaal is een beruchte verborgen verspreider van microplastics. Dat is niet zonder risico. Want behalve het milieu schaden microplastics mogelijks ook onze gezondheid.

Waar komen microplastics vandaag?

Van alle kledingtypes geeft fleece de meeste microplasticvezels af. Stoffen die meer pluizen, zoals fleece, laten immers makkelijker kleine vezeltjes los. Belangrijker dan het bronmateriaal is de dus opbouw van het kledingstuk. Een dichte structuur zorgt minder vezelafgifte. Fleece is los en pluizig van structuur. Bovendien is het zonde om kleding te maken van oude PET-flessen, daar worden beter nieuwe flessen van gemaakt. Best koop je dus geen fleece gemaakt van gerecycleerde PET-flessen .

Invloed van microplastics op de hersenen 

Of en hoe microplastics onze gezondheid beïnvloeden, is (nog) niet met zekerheid vast te stellen. 

Een experiment op muizen toonde wel reeds aan hoe microplastics zich tot ver buiten het maag-darmkanaal verspreiden. Drie weken lang voegden onderzoekers microplastic toe aan het drinkwater van de dieren. Achteraf vond men de deeltjes terug in het hart, nieren, lever en andere organen. Het plastic bereikte zelfs de hersenen.

Niet lang daarna ontwikkelden de muizen beweeg- en gedragsproblemen. Vooral de oudere dieren gedroegen zich alsof ze dement waren. Vervolgonderzoek toonde hoe microplastics in muizenhersenen leidden tot de afname van één bepaald eiwit, gelinkt aan neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer.

Hoewel die effecten onbewezen zijn bij mensen, roepen de studies vragen op. Als de deeltjes tot in ons brein raken, hebben ze mogelijk ook een directe invloed op de werking ervan. Microplastics zijn nieuwe entiteiten waarvan we de impact op mens en milieu pas achteraf zullen kunnen inschatten.

Tips voor minder microplastics in je kleerkast 

“Alle producten met microplastics bannen is moeilijk. Toch kan iedereen zijn uitstoot en blootstelling beperken”, aldus Milieu Centraal, het Nederlands kenniscentrum voor duurzaam leven. De organisatie geeft enkele tips rond verantwoord kledinggebruik: 

• Van alle kledingtypes geeft fleece de meeste microplasticvezels af. Koop alleen fleece als je het echt nodig hebt. Een natuurlijk alternatief is wol. Al heeft ook wol een negatieve impact op het milieu. Check het etiket om alle bestanddelen te kennen. 

• Microplastics komen vrij bij de productie, het dragen, wassen en drogen van alle synthetische kleding. Was die kleding, en zeker fleece, minder vaak en op lage temperatuur. Zo komen de vezels met microplastic minder snel los.  
• Gebruik geen droogmachine voor sneldrogende kleding zoals fleece. In de droogmachine slijt kleding sneller en komen er meer microplasticvezels vrij.
• Let op met PET-materiaal van statiegeldflessen in kledij. Het wordt beter gebruikt voor nieuwe flessen of voedselverpakkingen.