Slank tegen wil en dank

Anne Vanderdonckt observeert de maatschappij, haar evoluties, haar vooruitgang, haar inconsistenties. Ze deelt met u haar twijfels, haar vragen, haar enthousiasme. En als ze ergens de draak mee steekt, dan is het met zichzelf.

Ik heb chocolade en worst voor je meegebracht. En ook zelfgemaakte confituur. Bedankt, zegt mijn oom, terwijl hij alles opbergt in de kast, vastberaden hier niet van te eten. Waarom? Waarmee kan ik hem plezier doen?

Met niets. Ik wil niet... dik worden, zegt hij bloedserieus, wijzend naar zijn ingebeelde vet- rolletjes.

Meer dan 90 was hij, en graatmager. Hij zwom in zijn kleren. Hij vond het leven zinloos, maar legde zichzelf wel een dieet op. Voor zijn gezondheid. Voor zijn uiterlijk. Beeld je in hoe dwingend dit dictaat wel is: een man – van wie de levensverwachting in dagen werd geteld, dagen waarvan hij hoopte dat ze zo kort mogelijk zouden zijn – die nog zo sterk het slankheidsideaal bleef nastreven.

Vandaag lees je overal verontwaardigde artikels over de magerzucht van uitgemergelde modellen met botten die uitsteken en over realitysterren die hun implantaten laten weghalen. Maar is dat streven naar het slankheidsideaal echt gestopt, zoals men ons wil doen geloven? Of waarom je trending niet moet verwarren met verandering. Het is niet omdat er op een bepaald moment wordt gedicteerd dat big beautiful is en de kledingcatalogus enkele grotematenmodellen opgedrongen krijgt, dat dit ook de realiteit is. Er heerst nogal wat hypocrisie op dat vlak. Want wat is een volslank model? Een 42 met voluptueuze rondingen, maar smalle taille en dunne polsen en enkels. Geen rondborstige vrouw. Een Kardashian, wat is dat? Billen en borsten, ja, maar geen grammetje vet. Vergelijk het met al die modellen en actrices met witte haren (accepteer je leeftijd!), maar met een perfect ovalen en rimpelloos gelaat. Het beeld van hoe verouderen hoort te zijn: fake.

Hoe meer de regels ingesleten zijn en je al jaren worden opgedrongen, hoe minder het leven verandert. Zo lang ik me kan herinneren hoor ik vrouwen klagen over hun gewicht. Ik stond perplex bij de jurken van Wallis Simpson (1896-1986) op een expo. Niet te geloven dat een mens met alles erop en eraan ooit in zo’n jurk paste. Haar uitspraak ‘Never too rich, never too thin’ – nooit te slank – is dan ook bijgebleven. Neem nu de silhouetten uit de jaren 50 en de nieuwerwetse wespentaille van Christian Dior. Of de roaring twenties die borsten en billen uitwisten. En nog verder terug in de tijd... Of het nu de middeleeuwen zijn of het Hof van Versailles, wie toen elegant was, zag eruit als een ranke den. Het korset dat het lichaam insnoerde als uiterlijk teken van rijkdom. Terwijl volkse vrouwen corpulent mochten zijn, althans als er genoeg te eten was, zodat ze sterk bleven. En de vrouwen van Rubens dan? Slechts een voetnoot, die wellicht meer zegt over de fantasmen van de schilder dan over de tijd waarin hij leefde.

Dat is de realiteit. Vooral omdat de strijd tegen caloriebommetjes steevast gepaard gaat met de legitieme strijd voor gezonde voeding, die zich vaak vertaalt in zonder – zonder vlees, zonder gluten, zonder lactose – en in excessen – vasten, crashdiëten. Het slankheidsideaal gaat hand in hand met het streven naar gezondheid en jeugd. Een onverwoestbaar trio.