Liefdesgeheimen in Brugge

Genieten is moeilijk als horden toeristen Brugge inpalmen. Maar in de winter komen de amoureuze anekdotes weer volop tot leven.

Doelloos wandelen door de middeleeuwse binnenstad en op een bruggetje naar het kabbelende water kijken: meer is er niet nodig om in Brugge in de ban van de romantiek te raken. Toch zou het jammer zijn die romantische sfeer tot schilderachtige plaatjes te beperken. De stad kent namelijk ontroerende liefdesanekdotes – niet zelden met een scheut humor. Om die geheimen te ontdekken, troont Jeroen Van Torre, een gepassioneerde gids van de vzw S-Wan, me mee door de kasseistraatjes.

De beer en de prinses

Liefde loopt als een rode draad door de geschiedenis van Brugge. De stad heeft zelfs haar oorsprong aan een lovestory te danken. “Boudewijn met de IJzeren Arm, zoon van een houthakker, sticht de stad in de 9de eeuw, nadat hij Judith, dochter van de Franse koning Karel de Kale, heeft ontvoerd en in het geheim is getrouwd. Vader is woedend, de geliefden vluchten en laten hun huwelijk goedkeuren door de paus himself. Karel de Kale kan niet anders dan Boudewijn als zijn schoonzoon erkennen en schenkt hem het noorden van zijn koninkrijk als bruidsschat. Boudewijn wordt de eerste graaf van Vlaanderen en sticht een versterkte nederzetting om de streek te beschermen tegen de Noormannen.”

Volgens de legende zouden echtelieden en hun gevolg bij hun tocht naar de stad zijn aangevallen door een beer. De graaf, van geen kleintje vervaard, zou het dier hebben gedood en zo zijn echtgenote hebben gered. De beer werd zijn symbool en prijkt vandaag nog altijd op de wapenschilden van de Reienstad.

Liefde en blinde ezels

Het militaire verleden van Brugge heeft plaats gemaakt voor romantische plekjes. “De oude omwallingen moesten in de 19de eeuw plaats ruimen voor een ring van parken – zeven kilometer groen langs het water”, zegt mijn enthousiaste gids. “Ideaal voor een lange wandeling met je geliefde. Elk jaar worden 450 huwelijken gesloten in Brugge. Het stadhuis met zijn trouwzaal is dan ook een schitterend gotisch bouwwerk uit 1376 en de stad heeft legio plekjes voor romantische trouwfoto’s.” En toch is dit betoverende kader niet altijd een garantie voor een zorgeloze toekomst. Op het stadhuisplein (de Burg) zijn her en der veelzeggende knipoogjes naar vooroordelen over het huwelijksleven te vinden.

Zoals het beeld ‘De geliefden’ midden op het plein, een werk van kunstenaarsechtpaar Stefaan De Puydt en Livia Canestrar, dat een zichtbaar hecht koppel toont, gescheiden door een soort sluier. Symboliek? In een liefdesrelatie kan men elkaar nooit helemaal kennen. Ook de beelden in de gevel van het stadhuis nuanceren: de verstandhouding tussen Adam en Eva lijkt heel echt, maar je ziet ook verraadster Delila die de haren van haar smachtende Samson afsnijdt. Blijft een getrouwde man maar beter op zijn hoede? De vraag is het stellen waard want het straatje dat naar de trouwzaal leidt, heet niet voor niets de Blinde Ezelstraat.

Zwanen op het liefdeswater

Om op meer positieve gedachten te komen, wandelen we naar het kleine Astridpark vlakbij. Deze kleine oase ligt wat buiten de traditionele toeristische wandelroutes. Alles ademt hier rust en romantiek. Op de vijver onder de treurbomen drijven zwanen, vogels die hun leven lang bij één en dezelfde partner blijven. Ze symboliseren de echtelijke trouw en werden in Brugge dermate bewonderd dat hun adellijke eigenaars de vogels opdirkten met medaillons voorzien van hun wapenschilden.

Uiteraard ontbreekt het niet aan legendes die de aanwezigheid van de zwanen verklaren. De meest bekende is wellicht die van het beroemde Minnewater, bezongen door schrijvers als Maurits Sabbe en Victor Hugo. Jeroen Van Torre: “De naam Minnewater zou afkomstig zijn van Minna, een jonge vrouw die hier tijdens de Romeinse verovering, nog vóór de stichting van Brugge, woonde. Ze was verliefd op een jonge krijgsman met de naam Stromberg, die tegen de Romeinen moest vechten. Minna wou met hem trouwen, maar haar vader zei neen. Uiteindelijk kwamen Stromberg en Minna’s vader tot een vergelijk: wanneer hij binnen een afgesproken tijd terugkeerde van de oorlog, kon hij de hand van het meisje krijgen.” Het vervolg laat zich raden: Minna ziet haar toekomstige niet terugkeren en vlucht weg. Stromberg keert net op tijd terug, vindt de woning leeg en gaat op zoek naar zijn teergeliefde. Hij vindt haar dood terug aan de oever van een riviertje, maakt een graf voor haar en legt het riviertje om zodat er een meertje boven haar tombe ontstaat: het Minnawater – later Minnewater.

Bevat deze legende een grond van waarheid? “Veel Brugse legendes zijn ontstaan tijdens de romantiek in de 19de eeuw”, lacht onze gids. In werkelijkheid is het Minnewater niet meer dan een oude rivierhaven die later werd omgevormd tot een waterbekken. Maar als je stil wordt bij het zien van de treurwilgen, het kabbelende water en het begijnhof dat zich in het water spiegelt, dan wil je Minna’s verhaal graag geloven.

NICOLAS EVRARD – FOTO’S BART DEGRANDE