Shalom! De joodse wijk in Antwerpen

Het is druk op zondagnamiddag in de Jacob Jacobsstraat. Vrouwen duwen kinderwagens voort. Ze dragen een pruik en een rok tot onder de knie. Jongens met keppel en tsietsiet, waarvan de franjes onder hun hemd uitkomen, stuiven voorbij, te voet en op de step. “Ze komen van de zondagsschool”, zegt gids Patrick. “De franjes herinneren hen aan de 613 geboden die ze moeten naleven.”

Ik volg een rondleiding van ruim twee uur door de joodse wijk van Antwerpen. Sinds de tv-serie Shalom allemaal! is de belangstelling voor de buurt sterk toegenomen. En heeft deze gemeenschap zich ook meer voor de buitenwereld geopend. Zo mogen we tijdens een onweer in een joodse meisjesschool schuilen. Net ervoor waren we de eerste van 55 synagogen gepasseerd, herkenbaar aan de ramen met ronde bovenkant, die de stenen tafelen van Mozes symboliseren. “De joodse gemeenschap van Antwerpen telt vandaag 22.000 mensen, de meesten ultraorthodox. Er zijn meerdere gemeenschappen, met eigen scholen en diensten. En hun woongebied deint uit naar ‘nieuwe’ straten. Alsof ze nog altijd een vuist tegen Hitler willen maken”, zegt Patrick.

Aan restaurant Hoffy’s legt onze gids de regels van koosjervoeding uit, bij bakker Heinishe de voorschriften rond gebak, aan een kledingzaak de orthodoxe kledingregels. Aan het rabbinaat in de Terliststraat staan we stil bij de deportaties door de nazi’s. Hier werden de joden verzameld voor ze naar de Dossinkazerne en Auschwitz werden afgevoerd. 162 struikelstenen in de trottoirs van de wijk herinneren vandaag aan die slachtoffers.