Rekeningen geblokkeerd door keuzebeding?

Een keuzebeding in je huwelijkscontract heeft veel voordelen, maar bij overlijden kan de notaris geen akte van erfopvolging maken zolang er geen keuze gemaakt is en blijven de rekeningen geblokkeerd.

Door een keuzebeding in te lassen in je huwelijkscontract, krijgt de langstlevende de keuze wat hij/zij uit de ‘huwelijksgemeenschap’ of ‘onverdeeldheid’ wil nemen bij het overlijden van de partner. Dat geeft aan de langstlevende dus het comfort om in functie van de situatie en de omstandigheden op het ogenblik van het overlijden van de partner, de keuze te maken die het best aansluit bij zijn wensen op dat moment. Sinds de hervorming van het huwelijksvermogensrecht is een keuzebeding niet alleen mogelijk voor wie gehuwd is volgens het wettelijk stelsel of met een algehele gemeenschap, maar ook voor wie gehuwd is met scheiding van goederen (voor de goederen waarvan ze beiden eigenaar zijn). Doorgaans voorziet het huwelijkscontract dat de langstlevende zijn keuze moet bekendmaken binnen de vier maanden.

Fiscaal plaatje

Elke keuze heeft ook een fiscaal plaatje. Veel langstlevende partners zullen bijvoorbeeld kiezen voor de volle eigendom van de gezinswoning. In de drie gewesten is de gezinswoning immers vrijgesteld van erfbelasting voor de langstlevende partner (als de kinderen de naakte eigendom van het deel van hun overleden ouder erven, dan betalen ze daar wel erfbelasting op). In Vlaanderen is ook 50.000 euro van het spaargeld vrijgesteld.      Verder is het aangewezen om een aantal simulaties te laten maken door jouw notaris of fiscalist om verder te optimaliseren.

Nadeel

Maar het keuzebeding heeft ook een nadeel. Als de bank op de hoogte is van een overlijden, zal ze alle rekeningen én bankkaarten van de overledene blokkeren. Niet alleen de eigen rekeningen van de overledene, de gemeenschappelijke of onverdeelde rekeningen worden geblokkeerd, maar ook jouw eigen rekeningen als overlevende partner. Ben je getrouwd met scheiding van goederen, dan kan je wel je huwelijkscontract voorleggen, zodat je persoonlijke rekeningen niet geblokkeerd worden. Voor iedereen is een beperkte vrijgave van maximaal de helft op de rekening, sowieso beperkt tot 5.000 euro wel mogelijk, maar ver geraak je daar niet mee...

Akte van erfopvolging

Als je een huwelijkscontract hebt, ben je verplicht om aan de notaris een akte van erfopvolging te vragen om de rekeningen te deblokkeren. Dat duurt doorgaans al een paar weken omdat de notaris een aantal zaken moet checken. En als je een keuzebeding in je huwelijkscontract hebt, moet je als langstlevende echtgenoot bovendien ook eerst jouw keuze maken. Pas daarna kan de notaris een akte van erfopvolging opmaken. In de praktijk zijn de rekeningen daardoor vaak één à twee maanden geblokkeerd, omdat de langstlevende niet onmiddellijk weet wat hij kan kiezen via dat keuzebeding. Hou daar dus rekening mee. Bijkomend vooraf een (kleine) Tak 21 afsluiten om snel geld te krijgen (vaak al na 1 of 2 weken na het overlijden) en de lopende kosten af te dekken, is ook een te overwegen optie.