Recordaantal personeelsleden en zij-instromers in onderwijs

Het onderwijs telde in juni 208.000 personeelsleden, een absoluut record. In 2020 ging het nog om 189.000 personeelsleden. Dat blijkt uit cijfers van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. Bovendien waren er, met bijna 4.700, nog nooit zoveel zij-instromers. Het lerarentekort blijft echter een reden voor bezorgdheid en het lijkt nog groter te worden.

Zo blijkt de cijfers van de VDAB dat er momenteel net geen 3.200 niet-ingevulde vacatures zijn in het onderwijs. Dat zijn er 20 procent meer dan vorig jaar.

Weyts wijst erop dat heel Vlaanderen wordt geconfronteerd met krapte op de arbeidsmarkt, zo verwijst hij naar sectoren als de horeca en zorg. “We hebben al verschillende maatregelen genomen, maar de krapte op de arbeidsmarkt speelt iedereen parten”, zegt hij. “Peter Goossens (chefkok, red.) kan zijn restaurant twee dagen in de week sluiten bij gebrek aan personeel, maar een school kan dat niet. Daarom gaan we weer creatief aan de slag moeten.”

Van privé naar onderwijs

Een van de maatregelen die Weyts nam tegen het lerarentekort is om zij-instromers meer anciënniteit te laten meenemen uit de private sector. Vorig schooljaar maakten een recordaantal van 4.697 Vlamingen de overstap van de privésector naar het onderwijs. Dat zijn er 10 procent meer dan het schooljaar voordien.

In de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg stijgt het aantal zij-instromers, terwijl het aantal in Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stabiel blijft. Het merendeel (ongeveer 3.000) koos voor het secundair onderwijs, waar de noden het hoogst zijn. Een duizendtal zij-instromers stapte over naar het basisonderwijs. De overigen kozen onder meer voor het volwassenenonderwijs en het deeltijds kunstonderwijs. Vooral dertigers maakten de overstap (48 procent van de zij-instromers). Daarna volgen veertigers (29 pct), vijftigers (13 pct) en zestigers (2 pct).

Record en toch nog tekort

De minister erkent dat het recordaantal van 208.000 personeelsleden in het onderwijs nog te weinig blijkt te zijn. Dat is deels te verklaren door de demografie. Er zijn niet alleen veel kinderen (vooral in het secundair onderwijs), de klassen zijn ook veel diverser dan vroeger. “Er zijn meer zorgnoden en meer kinderen met een andere thuistaal dan het Nederlands en een andere culturele achtergrond”, aldus de minister.

Verder beseft Weyts dat “het onderwijsveld zichzelf moet behoeden om de eigen tekorten niet te organiseren”. Zo kondigde hij eerder al aan dat hij de normen om een nieuwe studierichting te kunnen aanbieden vanaf volgend schooljaar (2024-2025) strenger zal maken. Een nieuwe opleiding mag maar bestaan als ze binnen de twee jaar tijd vijf leerlingen telt. Die maatregel moet ook het tekort aan leerkrachten wegwerken, want veel kleine klasjes betekent dat er telkens veel leraren ingezet moeten worden.

Andere maatregelen die de minister inzet in de strijd tegen het lerarentekort is de lancering van drie nieuwe profielen in het onderwijs: gastleraar, de leerkracht met een dienstverleningcontract en de leraar-specialist.