Film ‘Mother’ geeft andere kijk op zorg voor mensen met dementie

Wat is de beste zorg voor je kinderen, voor je moeder, wanneer je zelf niet in staat bent om die zorg volledig op jou te nemen? Die vraag roept Mother, een documentaire van regisseur Kristof Bilsen, op.

In Mother volgen we de Thaise Pomm. Zij werkt als verzorgster in een tehuis voor westerse Alzheimer-patiënten in Chiang Mai. Samen met twee collega’s staat zij dag en nacht klaar voor Elisabeth. Hoewel Elisabeth amper nog in staat is om te communiceren, hebben de twee een innige band opgebouwd. Pomm beschouwt haar als een (groot)moeder bij wie ze al haar angsten en twijfels kwijt kan. En die heeft ze: ze kan haar drie kinderen niet zelf onderhouden en heeft twee jobs nodig om haar schulden af te betalen.

Intern conflict

Kristof Bilsen: “Het idee voor de documentaire is gegroeid vanuit mijn eigen zoektocht naar geschikte zorg voor mijn moeder. Ik wilde initieel een portret maken van het tehuis en tonen hoe anders de zorg voor Alzheimer-patiënten kan zijn dan wat we hier kennen. De manier waarop Pomm en Elisabeth met elkaar omgingen, raakte me. Toen ook bleek dat Pomm in zo’n intern conflict verwikkeld was en zij bereid was om dit met ons te delen, hebben we besloten haar verhaal te vertellen. Pomm is zich heel erg bewust van haar tweestrijd. Het lijkt wel of haar zorg voor Elisabeth compenseert voor wat ze niet aan haar eigen moeder en kinderen kan geven. Zij heeft Elisabeth even hard nodig als omgekeerd.”

Loslaten

Wat later in de film maken we ook kennis met Maya, een Zwitserse vrouw met jongdementie, en haar familie. De man en drie dochters van Maya staan op het punt om naar Chiang Mai te reizen en de zorg voor hun moeder aan het tehuis over te dragen. Kristof Bilsen: “Het was niet makkelijk om een westers gezin te vinden dat wilde getuigen. Er bestaat nog een taboe op de manier waarop families de zorg voor een dierbare met dementie organiseren. En zeker wanneer je die zorg overlaat aan vreemden in een ver land.” Bilsen brengt het verhaal van de familie van Maya zonder te oordelen. Het is duidelijk dat hun beslissing niet licht genomen werd. Dochter Joyce en haar vader geloven dat dit het beste is voor Maya, maar daarom niet voor henzelf. En nadat je hebt gezien hoe Pomm en haar collega’s met de patiënten omgaan, hoe sereen het eraan toegaat in het tehuis, kan je die – initieel misschien bevreemdende – denkwijze wel volgen.

Kristof Bilsen: “Ik wil de mensen met een open blik laten kijken naar mensen met dementie. Het is ook mogelijk om hen niet te zien als patiënten, maar als nieuwe ‘ik’. Natuurlijk ga je door een rouwproces wanneer een dierbare getroffen wordt door de ziekte. Maar Pomm en haar collega’s laten zien dat er niet enkel dat verlies is. Zij zien de bewoners niet als cases, maar geven eer aan die mensen zoals ze nu zijn.”

Mother, documentaire van Kristof Bilsen.www.motherdocumentary.be

Screenings:

• Tijdens Film Fest Gent: 14/10, 20 uur, Vooruit. 15/10, 14.30 uur, Sphinx . www.filmfestival.be
• 28/10 in Filmhuis, Mechelen.
• 29/11 op Festival van de gelijkheid, Sphinx, Gent. Met inleidend debat. www.festivalgelijkheid.be
• 17/12 in De Roma, Antwerpen. Met aansluitend debat. www.deroma.be